To?g??

LİSE 4 ETKİNLİK ÇALIŞMASI (SAYFA 15)

Aşağıdaki kavram haritasında küresel ısınmadan etkilenen bazı unsurlar verilmiştir.Ön bilgilerinizden yararlanarak kutucuklarda belirtilen başlıklar ile ilgili küresel ısınmanın meydana getirdiği değişimleri yazınız.


Küresel ısınmanın sağlık üzerine etkisi:



1. Termal stres

2. İklim değişikliği ve kentsel hava kirliliği

3. Gıda kaynaklı hastalıklar

4. Su kaynaklı hastalıklar

5. Kemirici kaynaklı hastalıklar

6. Böcek tipleri

7. Besin kaynakları üzerine etkileri

8. Sıcak dalgaları mevsimsel ölümleri artırabilir. 1995 te Amerika-chıcago daki sıcak dalga 514 ölüme ve 3300 acil vakaya yol açmıştır

9. Yaşlılarda solunum hastalıkları.

10. Şehir merkezlerinde sıcak hava etkisi daha hissedilir.

11. Sıcaklığın artışı ile hava kirliliğide artmaktadır. Bu da ölüm oranlarına katkıda bulunmaktadır.

12. Yapılan incelemelere göre sıcak hava dalgasında artış kalp ve solunum hastalıklarına bağlı ölümlere neden olmaktadır. Son 20 yılda astım prevelansı ABDde 4 kat artmıştır.

13. Hava kirliliğine uzun süre maruz kalma ciddi sağlık problemlerine yol açar.Hava kirliliğine yol açan gazlardan radon akciğer kanseri ile ilişkilidir.

14. Yapılan çalışmalarda küresel ısınma troposferde radon konsantrasyonunu arttırdığı bildirilmektedir.

15. Temel hava kirleticileri ozon, sülfür dioksit, karbon monoksit, nitrojen dioksit, kurşun ve partiküllerinin insan sağlığı üzerinde olumsuz etkileri vardır.

16. İklim değişikliği orman ve çiftlik arazilerinde yangınların görülme riskini arttırmaktadır. İnce hava dumanı şeklinde oluşan hava kirliliğide sağlığı olumsuz etkilemektedir.

17. CDC 1998 yılında Florida yangınında astım, bronşit ve göğüs kanseri nedeniyle acile başvuranların sayısında önemli derecede artış olduğunu bildirmiştir.

18. Küresel ısınma polen mevsiminin uzamasına neden olacak ve bunlara bağlı hastalıkların artışına neden olacaktır.

19. İklim değişikliğine bağlı olarak evlerdeki hamam böceği, maytlar vb artacak ve astım sıklığı artacaktır.


Su kaynakları üzerine etkileri:

Isınmayla birlikte okyanus ve denizlerden daha fazla su buharlaşacak ve dünya daha rutubetli olacaktır.Bu da yağışların artmasına neden olacaktır. Kıtalar üzerine düşen yağış miktarı son yüzyıl içerisinde %1?lik bir artış göstermiştir. Gücünü suyun buharlaşmasından alan kasırgalar muhtemelen daha da güçlü olacaklardır. El Nino kasırgası önceki yüz yıllık periyotla karşılaştırıldığında son 20-30 yıllık süreçte daha sık, uzun süreli ve şiddetli görülmeye başlanmıştır.



Küresel iklim değişikliklerine bağlı olarak denizlerde su seviyesi artar buharlaşma daha hızlı olur.Buharlaşmanın artmasıyla yağışlar artarak sel ve toprak kaymalarına yol açabilir.




Atmosfer bulunan sera gazlarının artışı asit yağmurlarıyla içilebilir su oranlarında ciddi azalmalara yol açacak.İçme sularındaki bu azalmalar ülkeler arası su krizlerine yol açacak savaşların çıkmasına yo açacaktır.Kullanılabilir su oranının düşmesi ekonomiyi de olumsuz etkileyecektir.

Çok yağış olan yerlerde hızlı yağışlardan dolayı akarsuyun debisi hızlanacak az yağış alan yerlerde su kaynaklarının yetersizliği ortaya çıkacaktır.

Küresel ısınma sonucu su kaynaklarında meydana gelen azalmaların çeşitli yan etkileri olucak; iklim değişmelerine yol açacak ,tarımsal faaliyetleri olumsuz etkileyecek ,enerji potansiyelini düşürecek ve bu olayların sosyal ve ekonomik olumsuzluklar ortaya çıkacaktır.

Gerek sıcaklık artışı sonucu evapotranspirasyonun (terleme ve buharlaşma) artması ve gerekse yağışlardaki azalma ve yağış rejimindeki değişiklikler bir çok bölgede kuraklık riskini arttıracaktır.




Ulusal büyümede yavaşlama, finansal kaynak bulmada zorluk, kredi riskinin artması, yeni ve ek su kaynaklarının pahalılaşması, üretimdeki düşüşe bağlı işsizliğin artması, ve vergi gelirinde kayıplar ortaya çıkacaktır.Bu durum kıtlık, yoksulluk, yaşam kalitesinin düşmesi, iç göç ve sosyal huzursuzluk meydana gelir.

Su kaynaklarındaki değişmeler ekosistem içerisinde ki canlıların yaşam koşullarının değişmesine yada bu canlıların yok olmasına sebeb olacak.Buzulların erimesi ,deniz seviyesinin yükselmesi,su biyom alanlarında değişiklikler küresel ısınmanın bir sonucu olarak karşımıza çıkacaktır.Genelde balık türleri sıcak denizlerde fazla mikatrı ise soğuk denizlerde fazladır.Bu noktadan yola çıkarak deniz suyu sıcaklıklarının artması balık miktarlarında değişmelere yol açacaktır.Akarsu su miktarlarında ve rejimlerinde değişmeler görülecek.

Herkes görünene aldanmaya hazırdı.Çünkü görünene aldanmak, hayatı dayanılır kılmanın ilk şartıydı...

To?g??

Ormanlar üzerine etkileri:

Küresel ısınma sonucu yağışların azalması sıcaklık ortalamaların yükselmesi kuraklık şiddetinin artması hem orman yangınlarını tetikleyecek hemde mevcut orman alanlarının yayılışını ve kendini yenilemesini kısıtlayacaktır.



Ormanlar içerisindeki biyolojik çeşitliliği olumsuz etkileyecek bu canlılar bir noktadan sonra yaşam alanlarını ya terk etmek zorunda kalıcak yada kaybedecektir.Orman yangınlarının artması dünyadaki oksijen dengesi üzerinde ters etki yapıcak buda canlılar için çeşitli hastalıklara sebeb olucaktır.

Kıyılar üzerine etkileri:

Deniz seviyesinde görülecek yükselme, birçok kıyı bölgesi yerleşimini olumsuz yönde etkileyecektir. Örneğin deniz seviyesinde meydana gelecek 100 cm?lik bir artışla Hollanda?nın %6?sı, Bangladeş?in %17,5?i ve birçok adanın ya tümü ya da büyük bölümü sular altında kalacaktır. Denizlerdeki yükselme kıyı ekosistemlerinde büyük değişiklikler yaratacak, denizlere yakın alçak düzlüklerde yeni bataklıklar meydana gelecektir.Denizlerin karalar üzerinde ilerlemesi ile oluşacak arazi kayıplarının yanında kıyı erozyonlarında da artışlar görülecektir.

Küresel ısınma sonucu buzulların erimesi deniz suyu seviyesinin artmasına yol açarak özellikle akarsu ağızlarında bu tuzlu suların tatlı sularla birleşmesi tatlı su rezervini olumsuz etkiler.Yine deniz seviyesine yakın olan yerleşme alanlarında bölgelerin boşaltılmasına yol açacak .Kıyı çizgisinin değişmesi bu alanlarda bulunan canlıların yaşam alanlarının değişmesine sebeb olucak.Deniz seviyesinde meydana gelebilecek bir cm lik yükselme erozyona bağlı olarak kumluk kıyı şeritlerinde 1 m genişliğinde bir geri çekilmeye sebeb olucak.Kıyı bölgelerde özellikle deniz ticaretinin geliştiği bölgeler için olumsuz sonuçları doğuracak şeklinde değerlendirilebilir.Bu olaylar çok hızlı gerçekleştiği takdirde doğal afet boyutuna ulaşabilir.

Bitki ve Hayvan Türlerinin Yaşam alanları üzerine etkisi:

Küresel ısınmanın etkisiyle hayvanlar ve bitkiler kutuplara ve üst dağlık kesimlere yüksek rakımlara doğru göç edeceklerdir. Ancak, bu göç yollarını tıkayan kentler ya da tarım arazileri ile karşılaşan ve bunları aşamayan bitki türlerinin nesilleri tükenecektir.



Her bitki ve hayvanın yaşamlarını devam ettirebilmesi için uygun sıcaklık değerlerine ihtiyacı vardır.Bu koşulların değişmesiyle birlikte bitki ve hayvanlarda bu değişikliklerden etkilenir.Bitkiler bu noktada kendilerince tedbir alarak uygun sıcaklık koşullarının olduğu bölgelere doğru göç eder.Bu iklim değişiklikleri yada küresel ısınma daha hızlı gerçekleşir ve gereken önlemler alınmazsa bu canlıların bir çoğu bu koşullarda yaşamakta zorlanacak yada yok olacaktır.Küresel ısınmaya bağlı olarak ortaya çıkan değişmeler hayvanların besin kaynaklarına etki ederek canlıların devamlılığı için bir tehdit oluşturacak.Ekosistemdeki denge düşünülürse besin zincirinde meydana gelen kopmalar diğer canlıları da etkileyecek tür sayılarında ve çeşitlerinde azalmalar görülecektir.

Herkes görünene aldanmaya hazırdı.Çünkü görünene aldanmak, hayatı dayanılır kılmanın ilk şartıydı...

To?g??

LİSE 4.SINIF ETKİNLİK ( SAYFA 9)

KURAKLIK:
Oluşum nedeni:Sıcaklık değerlerinin bir yerde aşırı yüksek yada aşırı düşük seyretmesi kuraklığa sebeb olur.


Ülkelerin etkilendiği hava kütleleri,basınç yapılarının özellikleri,genel fiziki coğrafya koşulları,enlem derecesi aşırı sıcakların ve aşırı soğuklara bağlı kuraklıkların oluşumunda etkilidir.



Doğal Sürece Etkisi:Kuraklık yalnızca bir olay veya doğa olayı olarak görülmemelidir.İnsan ve faaliyetlerinin su kaynaklarına olan bağımlılığı nedeniyle toplum üzerinde çeşitli etkileri vardır.



Doğal süreç olarak bitki ve hayvanların azalması,çevresel ekonomik ,sosyal problemler ortaya çıkabilir.Tarım faaliyetlerinin yapılamaması,kıtlık,gıda fiyatları, biyoçeşitlilik,ekosistem devamlılığı kuraklıktan nasibini alır?Hidrolojik dengenin bozulması,doğal kaynakların yok olmasına yangınların artmasına sebeb olur?

SEL VE TAŞKINLAR:

Oluşum nedeni:İklim değişiklikleri,aşırı yağışlar,Ormanların tahrip edilmesi,akarsu yatağının değiştirilmesi,Isınmaya bağlı aşırı ve ani kar erimeleri ,Hatalı arazi kullanımı,yanlış yer seçimi,Toprak özelliklerinin suyun zemine sızmasını engelleyici yapıda olması,

Doğal sürece etkisi:İnsanın içinde bulunduğu doğal ortam için çok ağır sonuçları olabilir.Tarım arazilerinin sular altında kalması,insanların evsiz kalması,ülkelerin her türlü alt yapı ve hizmetlerinde aksamalar,salgın hastalıklar,ekolojik yapının bozulması,

Sel baskını ve taşkınlar can kaybına yol açmanın yanı sıra çok sayıda ev ve diğer binaları kullanılamaz hale getirir. Tarla, bağ ve bahçelerdeki ürünler selden büyük zarar görür. Sel sularıyla taşınan kum, çakıl ve kil gibi Maddeler bağ, bahçe ve tarlaların üzerini örter. Böylece, tarım toprakları verimsizleşir. Fabrika, atölye ve diğer iş yerlerinin sel sularından zarar görmeleri durumunda maddi kaybın yanı sıra birçok kişi işsiz kalır. Ayrıca yol, köprü, tünel vb. yerlerin zarar görmesi sonucu ulaşımda aksamalar olur. Pis suların çevreye yayılması ile de bulaşıcı hastalık tehlikesi baş gösterir.


Yurdumuzda sel baskınlarına ve taşkınlara sıkça rastlanır. Ülkemizde yağışların daha çok ilkbaharda düşmesi sonucu sel ve taşkınların en çok görüldüğü mevsim ilkbahardır. Yaz mevsiminde de sağanak yağışlara bağlı olarak sel ve taşkınlar oluşmaktadır.Sel baskınları ve taşkınlardan korunmak için her şeyden önce, doğal Bitki örtüsünün, özellikle de ormanların korunması gerekir. Çünkü ağaçlar, yağmurun hızını keser ve yağmur sularının toprağa sızmasını sağlar. Böylece Sular toprağın yüzünde birikmez ve sel oluşumuna yol açmaz. Ayrıca Ağaç, gövdeleri, Suyun yamaçtan aşağıya hızla akmasını önler.
Suyun hızını kesmek için yamaçların teraslandırılması, akarsu yataklarına setler yapılması ve göletler oluşturulması sel baskınlarının yol açacağı zararları büyük ölçüde azaltır.Sel baskınlarından ve taşkınlardan korunmanın bir yolu da akarsu kenarlarına yerleşmenin önlenmesidir

VOLKANİZMA:
Oluşum nedeni: Magmanın yeryüzünde veya yeryüzüne yakın derinliklerdeki faaliyetlerine volkanizma denir. Bu sırada katı, sıvı, gaz şekillerinde yeryüzüne çıkan magma, değişik biçimlerde volkanları meydana getirir.

Volkanik faaliyetin en önemli nedeni, gazların magmadan ayrılışıdır. Yüksek basınç altında magma içerisinde erimiş halde bulunan çeşitli gazlar, basıncın azalması ile magmadan ayrılır ve büyük bir güçle yeryüzüne çıkmak ister.Bu olay esnasında meydana gelen olaya volkanizma denir.Genellikle volkanik faaliyetler levhaların karşılaşma alanları,fay hatları boyunca ve okyanus tabanlarında yaygınlık gösterir.Çünkü buralarda mağmanın yüzeye çıkması için uygun koşullar oluşur.

Doğal sürece etkisi:Hava koşulları üzerinde etkilidir.Karanlık gündüzler,şiddetli rüzgarlar,ve bardaktan boşanırcasına yağan yağmurlar,hatta çamur yağışları görülür.Yanardağ malzemesi güneş ışınlarının bir bölümün keserek alt katmanlardaki ısıyı düşürebilir,Yanardağ bölgesi için önemli bir yıkım ,bölgenin boşaltılması,bölgedeki canlılar için ciddi bir tehdit oluşturur?Okyanuslardaki patlamalarda deniz canlıları için olumsuz bir etki oluşturur.Su sıcaklıklarının artması buzulların hızlı erimesine sebeb olabilir

Herkes görünene aldanmaya hazırdı.Çünkü görünene aldanmak, hayatı dayanılır kılmanın ilk şartıydı...

To?g??

LİSE 4 .SINIF ETKİNLİK (SAYFA 16)



Küresel ısınma, Grönland?ın buzullarının tarihte hiç olmadığı kadar hızlı erimesine yol açıyor. Bilim insanları, Grönland?a 1.000 yıl ömür biçiyor.

ST. LOUIS - Bilim insanlarının tahminlerine göre, 2005?te Grönland?dan eriyerek denize karışan su miktarı 1996?daki düzeyinin tam iki katına çıktı. Grönlad buzullarının bütünüyle erimesi halinde tüm okyanuslardaki su seviyesi 7 metre yükselebilir. Grönland?dan yılda eriyen buzul miktarı İstanbul?un yıllık toplam su tüketiminin tam 300 katı.




Yüzey sıcaklıklardaki artışın buzulların hızla erimesine neden olduğu biliniyordu, ancak NASA Jet Propulsion Laboratory uzmanı Eric Rignot ve University of Kansas öğretim üyesi Pannir Kanagaratnam?ın ortak çalışması Dünya?nın kuzey ucundaki buzul erimesinin sanılandan çok daha hızlı gerçekleştiğini ortaya koyuyor.YILDA 220 KİLOMETRE KÜP BUZUL ERİYORABD?nin St.Louis kentinde bir konferansta konuşan NASA?ya bağlı Jet Propulsion Laboratory uzmanı Eric Rignot, Grönland?daki erimenin ?her geçen yıl giderek daha hızlanacağını ve insanoğlunun erimenin ve sonuçlarının üstesinden gelemeyeceğini? ifade etti. Daha önce Grönland?ın eriyerek okyanusa karışacağı biliniyordu ancak bunun uzun yüzyıllar alacağı sanılıyordu, ancak son çalışma Grönland?a en fazla 1.000 yıl ömür biçiyor. 1996 yılında Grönland?da yılda 100 kilometre küp buzul erirken, bu rakam 2005?te 220 kilometre küp?e çıktı. Bir karşılaştırma yapmak gerekirse, bu rakam İstanbul?un yıllık toplam su tüketiminin tam 300 katına denk düşüyor (İstanbul yılda 0.73 kilometre küp su tüketiyor).

Grönland buzullarındaki erimenin, küresel su seviyesindeki yükselmenin yüzde 17?sini oluşturduğu düşünülüyor. Eriyen buzullardan dolayı okyanuslar her yıl 2.5 milimetre yükseliyor.Uydu kameralardan yapılan ölçümlere göre, Grönland?ın güney kısımlarında sıcaklıklar son 20 yılda yaklaşık 3 derece arttı




Bilim insanlarının buzulların erimesiyle ilgili geliştirdikleri açıklamaya göre, sıcaklıklar önce buzul yüzeyini eritiyor. Bu erimeyle oluşan sular akarak buzulun altındaki kayalık bölüme kadar sızıyor. Erimiş kar suyu, henüz erimemiş olan diğer buzul katmanlarını da kayadan kopararak denize doğru kaydırıyor. Denize doğru akan buzullar buralarda daha sıcak bir iklimle birlikte eriyor.Bilim insanları 1996-2005 aralığında buzul erimesinin haritasını oluşturarak gelecek on yıllar için projeksiyonlarda bulunuyor.Grönland?ın buzul katmanı, 3 kilometre derinliğinde 1.7 milyon kilometre kare bir alana yayılıyor

Grönland eriyor, okyanus taşıyor



Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılan bir araştırma, Grönland'daki buz kütlesinin daha önce sanıldığından daha hızlı parçalanmaya başladığını ve denizlerin seviyesinin daha önce varsayılandan daha hızlı yükselebileceğini ortaya koydu.

Uydu verilerinden faydalanılarak yapılan araştırmaya göre, küresel ısınma Grönland'dan artan hızla parçaların kopmasına neden oluyor.

Buzulların kapladığı alan yaklaşık 1.7 kilometrekare yani, yaklaşık Meksika'nın yüzölçümüne eşit ve 3 kilometre kalınlığında.

Bu da, buz kütlesinin yüzeyinde yaşanan erimenin deniz seviyesinin artmasında çok önemli bir etki yaratması anl***** geliyor.

Son 20 yılda Grönland'da hava sıcaklığı yaklaşık 3 derece arttı.

Bu gelişme ise, Atlas Okyanusu'na akan su miktarını da hızlandırmış oldu.





Bilim adamlarına göre, son on yıl içinde kütledeki erime yaklaşık üçe katlandı.

Grönland'daki buz kütlesinin erimesiyle deniz seviyelerinin 7 metre yükseleceği tahmin ediliyor.Son zamanlara kadar böyle bir gelişmenin bin yıl alabileceği düşünülüyordu.

Ancak araştırmacılar, son veriler ışığında bunun daha erken gerçekleşebileceği uyarısında bulunuyorlar.

Deniz seviyesindeki yükselmenin yaratacağı en büyük tehlike, deniz seviyesinden yüksekliği pek fazla olmayan adaların risk altına girmesi olacak.

Ancak bilim adamları, bunun yalnızca küçük adalardan ibaret olmayacağını, aralarında Londra'nın da bulunduğu bazı büyük kentlerin alçak kesimlerinin su altında kalmasının da kendilerini kaygılandıran bir ihtimal olduğunu aktarıyor



ANTARKTİKA?DA KÜRESEL ISINMANIN ETKİLERİ


Küresel ısınma içten içe Antarktika'yı eritiyor. Bilim insanları, 'Beyaz Kıta'nın her yıl en iyi ihtimalle 72 kilometre küp, en kötü olasılıkla da 232 kilometre küp buz yitirdiğini vurguluyor. Bir karşılaştırma yapmak gerekirse, İstanbul yılda 0.75 kilometre küp su tüketiyor. Eriyen buzlar okyanuslara karışarak küresel su seviyesinin yükselmesine neden oluyor.

Herkes görünene aldanmaya hazırdı.Çünkü görünene aldanmak, hayatı dayanılır kılmanın ilk şartıydı...

To?g??

Dünyadaki tüm buzul kütlesinin yüzde 90'ı, tatlı suyun da yüzde 70'i Antarktika'da bulunuyor. Dolayısıyla kıtadaki erime dünya su kaynaklarındaki binlerce yıllık dengenin bozulmasına yol açacak.
ABD'li University of Colorado-Boulder uzmanları, şimdiye dek hiç denenmemiş yeni bir yöntem kullandı ve 'Beyaz Kıta' üzerindeki yerçekimini son derece hassas aletlerle ölçtü. Gözlemler NASA'nın Gravity Recovery ve Climate Experiment adlı uydularıyla yapıldı.

BUZUL ERİMESİ DENİZLERİ YÜKSELTİYOR
Eriyen buzların deniz seviyesinde 0.4 milimetre'lik bir artış yaptığı düşünüldüğünde buzul erimesinin sonuçları cüzzi görülebilir. Ancak her yıl artarak ilerleyen bu durum karşısında, insanoğlunun bu gidişi geri döndürmek için herhangi bir önlem almaması işin ciddiyetini artırıyor.





Gelecek yıllarda daha da ısınması beklenen Dünya atmosferinin, daha çok buzulun erimesine neden olacağı, bilim insanları tarafından sık sık dile getiriliyor. Dünya denizleri yılda 1.8 mm yükseliyor. Antarktika ve Grönland'daki erimenin birkaç yüzyıl zarfında küresel su seviyesini 7 metre yükseltmesi bekleniyor. Antarktika'daki buzullar ortalama 2 kilometre kalınlığında.

BUHARLAŞMA 'BEYAZ KITA'YI KURTARAMAYACAK

Bilim insanları, son yıllarda Antarktika ve Grönland'dan buzul erimesini kanıtlayan bir çok araştırma yayımladı. Antarktika'da en tehlikeli erime kıtanın batısında gerçekleşiyor. Bilim insanları küresel ısınmanın bir yandan buzulları eritirken, diğer yandan da buharlaşmayı artırarak daha fazla yağmura neden olacağını öngörüyor. Artan buharlaşmanın Antarktika'da buzullaşmaya yol açacağı da yapılan tahminler arasında.

Bilim insanları, ancak buzullaşmanın 'Beyaz Kıta'nın iç kısımlarında artacağını, buna karşılık kıyılarda ise ısınmayla erimenin devam edeceğini ileri sürüyor. Ancak uzmanlar bilgisayar modellemelerine göre, buzullaşma ile erime arasındaki dengenin, kıtanın aleyhinde işlediğini, buzullaşmanın erimeyi tamamlamadığını vurguluyor.

LİSE 4. SINIF ETKİNLİK ÇALIŞMASI (SAYFA 18)

SORU-1-BORNEO ADASININ BULUNDUĞU İKLİM KUŞAĞINDA HANGİ TÜR BİTKİ GURUPLARI GÖRÜLÜR.



Ekvatoral iklim mevcut olup, her mevsim bol yağmur yağmaktadır. Yüksek sıcaklık bol yağış ve nem bölge bitki örtüsünün son derece gür ve çeşitli yapmıştır. Yüksek ağaçların altında, palmiye, sedir, maun, incir gibi orta boy çeşitli ağaçlar bulunur.



Bunların gövdeleri de renk renk orkideler, kaktüsler, eğrelti otları ve yosunlarla kaplıdır. Ormanın en alt tabakası olan ot katı ise, oldukça sık bir bitki örtüsü oluşturur ve büyük bir zenginlikteki böcek, bakteri ve mantar türlerine ev sahipliği yapar. Bunlar bütün yıl boyunca yeşil kalan ormanlardır. Orman altında çeşitli bitkiler yetişir.Borneo adası kayıp şehir özelliğide gösterir doğal hayat ve korunmuş tür çeşitliliği oldukça fazladır.Bilim adamları için önemli bir araştırma alanıdır.Sahip olduğu doğal bitki örtüsü çeşitliliği insanları büyüler. Borneo?da 15 bin çiçek türü, 3000 tür ağaç, 221 tür memeli hayvan, 420 çeşit de diğer hayvan türlerinden bulunuyor.


SORU-2-BORNEO ADASI?NDAKİ BİTKİ ÖRTÜSÜNÜN AZALMA NEDENLERİ NELERDİR.

Borneo adasındaki tropikal yağmur ormanları, kaçak ağaç kesimi ve orman yangınları nedeniyle 5 yıl içinde yok olabilir

CAKARTA - Dünya Yaban Hayatını Koruma Vakfı?nın (WWF) hazırladığı ?Hazine Adası Tehlikede? adlı rapora göre, dünyanın üçüncü büyük adası Borneo?da her yıl, İsviçre?nin 3?te 1?i büyüklüğünde ya da 1.3 milyon hektar orman yok oluyor.

Raporda, 44?ü sadece Borneo?da bulunan 210?dan fazla memeli hayvana ev sahipliği yapan adada, ormanın yok olmasının vahşi yaşamı olumsuz etkileyeceği, pigme fil ve uzun dönem hayatta kalması zaten şüpheli orangutan gibi ekolojik mucizelerin yaşamını tehlikeye atacağı belirtildi.




Küresel Orman Programı Başkanı Chris Elliott, ?Ormanların bu ölçekte yok olmasının sonuçları, sadece hayvan türlerinin önemli kaybına değil, aynı zamanda su kaynaklarının azalmasına ve yerel topluluklar için gerekli turizm gibi ekonomik fırsatların azalmasına yol açacak? dedi.

WWF, Borneo adasında yasal söz sahibi olan Endonezya, Malezya ve Brunei?ye, ?Borneo?nun Kalbi? olarak bilinen 22 milyon hektardan fazla yağmur ormanını adanın 4?te 1?ini kapsayacak biçimde koruma bölgesine dönüştürmek için yardım etmek istiyor.

Ormanlarının yüzde 70?inden fazlasını kaybeden Endonezya, kaçak ağaç kesimine karşı mücadele başlatmasına rağmen, çevreciler, ?yetkililerin ağaç ticaretinin arkasındaki büyük patronların yakalanmasında başarılı olamadığından? şikayet ediyor.

WWP ayrıca, 2020 yılına kadar, mevcut orangutan nüfusunun doğal yaşam ortamlarının yok olması nedeniyle kalıtsal olarak yaşayabilme olasılığının çok düşük olduğunu belirtti.

Herkes görünene aldanmaya hazırdı.Çünkü görünene aldanmak, hayatı dayanılır kılmanın ilk şartıydı...

To?g??

SORU-3-BORNEO ADASI?NIN BİTKİ ÖRTÜSÜNDE MEYDANA GELEN BU AZALMA DÜNYANIN DEĞİŞİK YERLERİNDE DE GÖRÜLMEKTEDİR .BU AZALMANIN SONUÇLARI NELER OLABİLİR.

Orman tahribatını yetişkin bir insan olarak artık yorumlayabilirsiniz.Ormanlar hayatımızın bir çok kullanım alanında hayatımızın devamlılığında kullandığımız ürünlerde ,ekosistemin dengesinin korunmasında doğadaki canlıların yaşamların devam ettirebilmesinde dünyadaki oksijen dengesinde ,ekstern değerlerin engellenmesinde direk olarak hayatımızı etkiler. Dünyadaki tüm canlı türlerinin yaklaşık üçte ikisinin yaşam alanları ormanlardır.Dünyada kullanılan enerjinin yüzde 7-9'unu ormanlar karşılıyor. 2 milyardan fazla insan ısınma ve mutfak işleri için ağaçları kullanıyor.



Ormanların bu ölçekte yok olmasının sonuçları, sadece hayvan türlerinin önemli kaybına değil, aynı zamanda su kaynaklarının azalmasına ve yerel topluluklar için gerekli turizm gibi ekonomik fırsatların azalmasına yol açacak? dedi.

Herkes görünene aldanmaya hazırdı.Çünkü görünene aldanmak, hayatı dayanılır kılmanın ilk şartıydı...

To?g??

LİSE4.SINIFLAR 1.BÖLÜM ÖLÇME DEĞERLENDİRME SORULARI SAYFA (20)



Soru-1-Sera etkisi nedir.Açıklayınız.

Atmosferdeki gazların gelen güneş ışınımına karşı geçirgen, buna karşılık geri salınan uzun dalgalı yer ışınımına karşı çok daha az geçirgen olması nedeniyle Yerküre?nin beklenenden daha fazla ısınmasını sağlayan ve ısı dengesini düzenleyen bu doğal süreç sera etkisi olarak adlandırılmaktadır.Dünyamızı ıs tmak için gelen ışınların yüzeye çarptıktan sonra tekrar uzaya yansımasını engelleyen ve bu engelleme sonucu sıcaklıkların artmasına sera etkisi deriz.Sere etkisi oluşturan gazlar su buharı olmak üzere karbondioksit, metan, diazot monoksit, ozon ve aerosollerdir.



Soru-2-Sumatra ?nın Tuba Dağı?nda 73 bin yıl önce meydana gelen volkanizmanın sonuçları nelerdir.

Buz kayıtları, Sumatra'daki Toba yanardağının 74 000 yıl önceki patlamasının 3-5°C'lik bir küresel soğumaya yol açtığını gösteriyor. Sıradan yanardağ etkinliklerinin bile iklim üzerinde etkileri olabiliyor. Endonezya'daki Toba yanardağı 1815'te patladığında birkaç yıl boyunca Dünya'da yüzey sıcaklığı bir derece kadar düşmüştü.Günümüzden yaklaşık 74,000 yıl önce Toba yanardağının patlaması ve tüm bölgeye kül yayması sonucu alttaki resimde kırmızı ile gösterdiğim bölgede insan nesli hemen hemen tükenmiştir. Geriye kalan az sayıda insanın yeniden çoğalıp bölgeye yayılması binlerce yıl sürmüştür.Haritada sarı renkte gösterdiğim bölgede yeniden yaşamın gelişmesi için binlerce yıl gerekmiştirO patlama 1000 kilometreküp kül ve taş parçasının atmosfere yayılmasına yol açmış, Güneş ışınlarının bloke olması sonucu Dünya buzul çağına dönmüştü. Süper volkan 50 ya da 1000 yıl içinde patlayabilir. Patladığı zaman da Dünya buzul çağına döner."Sonuç olarak dünya iklimi ile ilgili çok ciddi değişiklikler meydana gelebilir.Sıcaklıkların düşmesi gibi.Kitabınızda sayfa 7 de konu ile ilgili bilgile rverilmiştir.

SORU-3-Fosil yakıt kullanımındaki artış doğal sistemleri nasıl etkilemektedir.



Kömür, petrol, doğalgaz gibi fosil yakıtların çevre kirlenmesindeki etkisi çok fazladır.

Termik santrallerde soğutucu, buhar elde etme ve temizleme gibi amaçlarla kullanılan sular sıcaklık dereceleri yükselmiş olarak torağa, yeraltı sularına, akarsulara ve denizlere boşaltılmaktadır. Suyun sıcaklığı yüksek olduğu için sularda yaşayan canlıları olumsuz yönde etkilemektedir. Ayrıca akarsular ağır metallerle kirlenmektedir. Linyit kullanılan termik santrallerde kömürün yanmasıyla bol miktarda kül oluşur. Bu küllerin içinde bulunan gazların bir kısmı havada kalarak asit yağmurlarına sebep olurlar. Yere ulaşan küller ise toprak yüzeyini ve bitkilerin üzerlerini kaplarlar. Toprak yüzeyine yığılan küller yağışlarla yeraltına sızarak toprağın kalitesini belirleyici özelliklerinde bozulmalar meydana getirirler.Petrol taşınması, işlenmesi, aranması ve kullanılması sırasında çevreyi kirletmektedir. Petrol yakıt olarak kullanılırken de havayı kirletmektedir.Kaza yapan petrol tankerlerinin denizlerin kirlenmesindeki payı oldukça fazladır. Denize dökülen petrol, denizi doğrudan kirletirken denizlerde yaşayan canlılarda da hasara sebep olmaktadır.



SORU-4-Küresel ısınmaya yol açan karbon gazlarının atmosferdeki artışını azaltmak için neler yapmalıyız.

Endüstri devriminden bu yana fabrikalar, motorlu araçlar ve enerji santrallerini çalıştırmak için ya da ısıtma ve aydınlatma gibi benzer amaçlarla kullanılan kömür, petrol ve doğal gaz gibi fosil yakıtlardan atmosfere yayılan karbon gazları, "sera etkili" gazlar olarak tanımlanıyor.Bu enerji kaynaklarının kullanımının mümkün olduğunca azaltılması,daha doğa dostu enerji kaynaklarının tercih edilmesi,konu ile ilgili dünya çapında çeşitli antlaşmalar yapılarak karbon gazı içeren yakıtların kullanımı sınırlandırılmaya çalışılıyor.KYOTO tüm dünya ülkelerinin kabul etmesi gereken çevre dostu bir sözleşmedir.Yine konu ile ilgili karbondioksit vergisi gibi projeler gündemde .Hidro ,rüzgar,güneş enerjisi gibi daha doğal etkileri olan kaynakların tercih edilmesi insanların konu ile ilgili bilgilendirilmesi daha iyi bir tüketim sağlayacaktır.



SORU-5-Alp dağları uzantısı kuzey güney yönlü olsaydı bu durum Avrupa ulaşımını nasıl etkilerdi.

Şuan anki Avrupa ulaşım özellikleri sayfa 12 de açıklanmış.Avrupalıların bu dağları aşmak için neler yaptıkları viyadükler tüneller üzerinde mümkün olduğunca bu dağarlın etkisini aza indirmeye çalışmışlar.Bu dağlar arasındaki küçük oluklar önemli geçiş yerleri olmuş.Uzantısı Kuzey güney şeklinde olsaydı ulaşım ağı özellikle bu geçiş noktaları doğu batı doğrultusunda yapılmak zorunda kalıcak kuzey güney yönünde dağlar arasında kalan oluklardan vadilerden ulaşım sağlanacaktı.



SORU-6-Önceki dönemlerde uzun sürede meydana gelen iklim değişikliklerinin günümüzde çok daha kıs sürede meydana gelmesinin sebeblerini yazınız?

Eski jeolojik dönemlerde günümüz koşullarında olduğu tarzda doğal dengeye insan etkisi yoktu.Olaylar daha bir doğal süreç içerisinde gerçekleşiyordu.Ancak günümüzde gelişmiş teknoloji,kalabalık nüfus,geniş yerleşme özellikleri ,insanın yaşayışını devam ettirmek için girdiği ekonomik faaliyetler doğal sistemleri daha çabuk etkiliyor.



SORU-7-Küresel ısınma bitki ve havyan topluluklarını nasıl etkilemiştir.

Konu ile ilgili açıklama ve örnekler kitabınızda sayfa 17 de anlatılmıştır.



SORU-8-Sellerin doğal sürece etkisini örneklerle açıklayınız.

Bir nehir/dere yatağındaki mevcut su miktarının, havzaya normalden fazla yağmur yağması veya havzada mevcut kar örtüsünün erimesinden dolayı hızla artması ve yatak çevresinde yaşayan canlılara, arazilere, mala, mülke zarar vermesi olayına SEL denir.

Seller meydana geliş şekli olarak ani ve yıkıcı doğa olaylarıdır.Meydana geldiği alanda insanların göç etmesine ,sel yatağındaki ekosistem ve biyo çeşitliliklerin yok olmasına sebeb olabilir.O bölgedeki canlıların yaşam koşullarına direk etki yapar.Tarımsal üretim,

yerleşme alanları vb?

a. Kütle Etkisi : Hızla akan su ile taşınan malzemeler çarptığı her şeyi, canlı ve cansız çevre ile kültürel çevreyi (insan, bitki, hayvan, yol, köprü, bina, fabrika, araba vb.) tamamen yada kısmen tahrip ederek yada yok ederek büyük can ve mal kaybına neden olabilir.

b. Erozyon Etkisi :Yukarı havzalardan başlamak üzere, aşağı havzalara kadar, havza boyunca her yerde yeni çatlakların ve oyukların oluşması, yatak yamaçlarında çökmelere neden olduğundan, buralarda yamaç hareketleri hızlanır, büyük miktardaki toprak başka yerlere taşınır.

c. Su Basması :Tarım ürünleri, taşınabilir ve taşınamayan mallar büyük zarar görür büyük can ve mal kayıpları yaşanabilir (Resim 5.3).



SORU-9-Günümüze kadar büyük volkanik patlamaları nerelerde gerçekleşmiştir.

Önceki bilgilerimizden faydalanırsak dünyada önemli volkanik sahalar daha çok levhaların karşılaşma alanları,okyanus tabanları,kırık hatlar boyunca uzanmaktadır.Bu kuşak içerisine giren en önemli yerler aynı zamanda büyük volkanik patlamalarında görüldüğü sahalardır.Japonya,Endonezya ,güney doğu asya Büyük Okyanus çevresi veya pasifik ateş çemberi, * Atlas Okyanusu'nun orta kesimi ve Atlantik sırtı (Burada denizin altında yanardağlar yoğundur), * Akdeniz ve çevresinde, * bazı kıtaların orta kesimlerinde aktif yanardağlar bulunmaktadır.Büyük patlama gurubuna giren noktalar ise ABD Yellow Stone ve Toba Dağı Endonezya?dır.

SORU-10-Küresel ısınmaya bağlı okyanus akıntılarında meydana gelebilecek değişmeler ve sonuçları nelerdir.

Küresel ısınma sonucu buzulların erimesiyle birlikte sadece seviye yükselmeleri olmayacak sürekli rüzgarlar ve yoğunluk farkının sebeb olduğu okyanus akıntılarının karaların kıyı kesimlerinin ısınmasında,yağış almasında,soğumasında,sıcaklığ ın ekvatordan kutuplara taşınmasında büyük önemi vardır .Okyanus sıcaklıkları ve tuzluluk oranı değişecek bu durum okyanus taşıyıcı kuşağını yavaşlatacak buda 10 yıl gibi kıs bir sürede ciddi iklim değişikliklerine yol açacaktır.



SORU-11-Hollanda deniz seviyesinde meydana gelen değişmelere karşı korunmak için ne tür önlemler almıştır.



Konu ile ilgili bilgiler sayfa 13 de Hollanda bölümünde mevcuttur..



Soru-12-Günümüzde yeeryüzüde ekstrem olayların yaşanmasında hangi faktörler etkili olmuştur.

İklim (aşırı sıcaklar ve soğuklar,kasırgalar,rüzgarlar, tektonik kökenli(deprem,

volkanizma,tusunami) Hidrolojik olaylar (Kuraklık,aşırı yağışlar seller) olaylar,



ÇOKTAN SEÇMELİ SORULARI

1- C şıkkı Volkanik olayların artması

2- C şıkkı Güneş ışınlarının geliş açısı

3- C şıkkı Aşırı yağışlar

4- B Şıkkı Yeni madenler oluşması

5- A Şıkkı Meksika

6- E Şıkkı Kanada

7- C Şıkkı İngiltere ?Fransa

8- C Şıkkı Hollanda

9- B Şıkkı Libya

10 E Şıkkı Şiddetli yağışların görülmesi

11 B Şıkkı Tusunami

12 C Şıkkı Madencilik Daha dar alanlı bir etki yapar.

13 C Şıkkı Adriyatik Kıyıları Okyanusa kapalı iç deniz.



BOŞLUK DOLDURMA

1-Tusunami 2-Tropikal fırtınalar(kasırga,tayfun,hort um)

3-Karbondioksit,Metan,ve Diazotmonoksit gazları 4-Azalmalar

5-Dünyada görülen küresel ısınma sonucu meydana gelen iklim değişmeleridir.

6-Kıyı bölgelerde 7-Yağışların azalması,kuraklık 8-Kuraklık

Herkes görünene aldanmaya hazırdı.Çünkü görünene aldanmak, hayatı dayanılır kılmanın ilk şartıydı...

ssensz_kaldm

çok teşekkür ederiz.bize çok yardım ettin.bugün dua ma senide eklicem.çok teşekkür

To?g??

LİSE 4.SINIF ESKİ MEDENİYETLER
ETK.ÇALIŞMASI (SAYFA 26)


AZTEK UYGARLIĞI: 15. yüzyıl ile 16. yüzyıl başlarında, bugünkü Meksika?nın orta ve güney kesimlerinde büyük bir imparatorluk kurmuş halk. Nabuva dili konuşan Azteklerin adı, atalarının bir olasılıkla Kuzey Meksika?da bulunan anayurdu için kullanılan Aztan?dan (Beyaz Ülke) gelir.



Azteklerin kökeni kesin olarak bilinmemektedir. Ama bazı gelenekleri, 12. yüzyılda Orta Amerika?ya gelene değin, daha kuzeydeki Meksika Platosunda avcılık ve toplayıcılıkla geçinen bir kabile oldukları izlenimini verir.

Azteklerin güneye göçünün, Toltek uygarlığının çöküşünü izleyen ve belki de bu çöküşü hızlandıran genel bir göç hareketinin parçası olduğu sanılır.

Büyük bir devlet ve sonunda bir imparatorluk kurabilmelerinin temelinde, kullanılabilir tüm toprakların entansif biçimde ekildiği, gelişkin bir sulama ve bataklık kurutma sistemine dayalı olağanüstü tarım düzenleri yatar. Bu yöntemlerle sağlanan yüksek verimlilik, zengin ve kalabalık bir ülkenin doğmasını sağlamıştır.





Aztek devleti, askerlerin egemenliğindeki bir despotluktu. Kastlara ve sınıflara bölünmüş ama dikey akışkanlığını da koruyan Aztek toplumunda yükselmenin en güvenli yolu savaşta kahramanlık göstermekti. Devlet işlerini rahipler ve bürokratlar yürütürdü. Toplumun alt katmanlarında, serfler, sözleşmeli hizmetkarlar ve köleler yer alırdı.
Aztek dini, birçok Orta Amerika kültüründen değişik unsurları özümsemiş, çeşitli inanç sistemlerinden karşıt öğeleri bir araya getirmişti



MAYA UYGARLIĞI: Maya uygarlığı Amerika kıtasındaki Kolomb-öncesi uygarlıklardan biridir. Bir Orta Amerika uygarlığı olan Maya uygarlığı, binlerce yıl boyunca Meksika'nın güneydoğusundan, Honduras, El Salvador ve Guatemala'ya kadar uzanan bir bölgede hüküm sürmüştür. Eski Mayalar?ın (Mayalar'ın bugünkü torunlarına kıyasla kullanılan deyim) astronomi, matematik, mimari ve sanat gibi birçok alanda ileri bir uygarlık düzeyinde oldukları görülmektedir.

Maya uygarlığının en ilgi çekici anıtları dinsel merkezlerdeki piramitlerdir.


Tarım Mayalar?ın temel etkinliğini oluşturduğundan, İspanyol işgali öncesine kadar çeşitli tarım teknikleri geliştirmişlerdir. Bunun yanı sıra avcılık ve balıkçılık da ihmal edilmemiştir.

Tropikal orman da onlar için önemli bir besin kaynağıydı. İklim değişiklikleri, toprak ve bitki örtüsü, kuşkusuz doğal kaynakların kullanımının ve hangi tarım sisteminin uygulanacağının belirlenmesinde belirleyici etkendi. Teknikler, kullanılabilir toprağın nicelik ve niteliğine, kültür tipine ve sosyoekonomik etkenlere bağlı olarak ortaya çıkmıştı.Maya coğrafi bölgesinde üretim büyük olduğundan, ticaret vazgeçilmez bir etkinlikti.




ÇİN UYGARLIKLARI:




1. Feodal beylikler halinde yönetilmiştir. Çin birbiri ardına göreve gelen hanedanlar tarafından yönetilmiştir.

2. Çin?de halk asiller ve köylüler olarak ikiye ayrılmıştır. Köylüler özgür değillerdi ve asiller için çalışıyorlardı.

3. Çin?de Lao-Çe ve Konfiçyüs adlı filozofların dini ilkeleri yayılmış, sonraki dönemlerde Çinliler Budizm?i benimsemişlerdir.

4. Çinliler kendilerine özgü bir yazı kullanmışlar, barut, pusula, kağıt, matbaa ve mürekkebi icat ederek dünya medeniyetinin gelişmesine katkıda bulunmuşlardır.

5. İpek böceğinden ipek elde ederek Çin?den Avrupa?ya kadar uzanan İpek Yolu?nun kurulmasını ve ticaretin yaygınlaşmasını sağlamışlardır.

6. Sarı ve Gökırmak çevresinde kuruldu.

7. Çevredeki; Türk, Moğol, Tunguz, Tibet kavimlerinin etkisinde kaldılar.



9. Konfiçyus ahlak ve siyasetle ilgili felsefe sistemini geliştirdi. Çin birliğini savunduğundan zamanla Çin'in milli dini haline geldi.


10. Lao Tse taoculuk felsefesini kurdu.

11. Buda dinin etkisiyle zamanla büyücülük ve sihirbazlığa dönüştü.

12. Porselen yapımı, ipekli dokumacılıkta ileri gittiler.

13. Çin uygarlığı teknik buluşlarıyla tanınan bir uygarlıktır. Kağıdı bularak dünya kültür tarihine önemli bir hizmet gerçekleştirdiler.

14. Askeri teşkilatlanmalarda Hunlardan örnek aldılar. Hun saldırılarına karşı Çin Seddin'i yaptılar.

HİNT UYGARLIĞI:

Hindistan'ın en eski geçmişinde Avrupa'dan göç ettiği söylenen Arilerin izleri görülür.





Verimli topraklara sahip olması tarih boyunca istilalara uğramasına neden olmuştur. Değişik kavimlerin gelip yerleşmesi de etnik yapının zenginleşmesinin önemli bir nedenidir .



1. Kast Sistemi;


2. Ari'ler tarafından kurulmuştur. Koyu bir sınıf ayrımını içeren Kast Sistemi, Hindistan'ın günümüze kadar sağlam bir birlik kuramamasına yol açmıştır. Farklı milletlerin istilasına uğraması ve "Kast Örgütü" nedeniyle Hintliler bir millet olma şuuruna erişmemişlerdir.

3. Kast Sistemi halkın mesleklerine göre sınıflanması ve kesinlikle bir sınıftan diğer sınıfa geçilmemesi şeklinde belirlenmiştir. Buna göre;

4. Brahmanlar: Din adamları ,Kşatriyalar: Asiller ve askerler ,Vaysiyalar: Sanatkarlar ve tüccarlar ,Südralar; Kôylüler ve işçiler Ayrıca Kastın dışında kalan "Paryalar,(köleler)? vardı. Paryalar ise bu sistem de tamamiyle sahipsiz insan gruplarıdır.

5. Hindistan'ın en eski dini Veda Dini veya Brahmanizm'dir. Bu dinden ve Brahmanların üstünlüğünden dolayı, Buda Dini Hindistan'da doğmuş olmasına rağmen ilk kez Çin'de yayılmıştır.

6. Hindistan'da Veda, Brahmanizm ve Buda dinleri görülür Buda dini Hindistan'da ortaya çıkmasına rağmen, Brahman rahiplerinin karşı çıkması nedeniyle Çin ve Japonya'da yayılmıştır.

7. Ülkenin tarihini coğrafi şartları etkilemiştir.

8. Elverişli iklimi ve verimli topraklarından dolayı pek çok kavimin istilasına uğramıştır.



10. Bu kavimler egemenliklerini devam ettirmek için "Kast sistemini" oluşturdular. (Brahmanlar, Kşatriyalar, Vaysiyalar, Südralar, Paryalar


11. Toplumsal yapıdaki bu farklılıklar Hindistan'da güçlü bir millet ve devlet yapısını önlemiştir.

12. Devletin başında Raca denilen yöneticiler bulunurdu.

13. En eski dinleri "veda" dinidir.



MISIR UYGARLIĞI:



1. Deniz ve çöllerle Mezopotamya uygarlık alanından ayrılması, yani coğrafi konumu, dışarıdan etkilenmeden özgün bir uygarlığın doğmasına neden olmuştur. Bu konum istilaların da az olmasına yol açmıştır.



2. Kuzey Afrika?da Nil nehri havzasında kurulmuş ve Nil Nehri'nin akışına göre Aşağı ve Yukarı olmak üzere 2 coğrafi bölüme ayrılmıştır. Etrafı çöllerle çevrili olduğu için istilaya fazla uğramamış, diğer uygarlıklardan etkilenmemiştir.

3. Mısır uygarlığı sadece Mısırlılara aittir.

4. Başlangıçta şehir devletleri şeklinde yönetilen Mısır, Firavun adı verilen kralların önderliğin*de merkezi yönetime sahip olmuş, ülke Nom denilen illere ayrılmıştı, Her ilin başında merkezden gönderilen valiler bulunurdu.

5. Piramit: Firavun mezarları ,Labirent: Halk mezarları günümüze kadar ilgi çekiciliğini devam ettirmiştir.

6. Ölümden sonra hayata inanırlar cesetleri mumyalarlar.

7. Resim yazısı olan Hiyeroglifi kullandılar ve bir çeşit kağıt olan Papirüsü bulmuşlardır.

8. Güneş yılına dayalı ilk takvimi icat etmişlerdir. Nil nehri ve tarımsal faaliyetler mevsimlerin adlandırılmasında etkili olmuştur. Mısır takvimi Miladi takvimin temelini oluşturur.

9. Tıp, eczacılık, geometri ve astronomide ilerlemişlerdir .

10. Persler tarafından yıkılmıştır.

11. Bilinen tarih Nom denilen şehir devletleriyle başlar. Firavunların yetkilerinin sınırsız olması (çünkü tanrı-kral sayılıyordu) mutlak bir idareye yol açmıştır. Ahret inancının olması tıp biliminin ve mumyacılık sa*natının gelişmesine yol açmıştır. Ayrıca kral mezarları da (piramitler) ahret inancıyla ilgilidir.

12. Güneş yılı takvimini kullanmışlardır.

13. Dünyada bilinen ilk yazılı antlaşmayı Hititlerle imzalamışlardır (Kadeş Barışı).

14. En parlak dönemleri eski ve orta krallık dönemleridir.

15. Ülkeyi yöneten Firavunlar tanrı kral olarak merkeziyetçi monarşik bir yönetim kurdular.

16. Ülke nom denilen illere ayrıldı.

17. Ekonomi, tarım ve hayvancılığa dayanır.

18. En önemli tanrıları AmonRa dır.

19. Ölümden sonraki yaşantıya inandıklarından (ahiret) mumyacılık ve tıpta ilerlediler.

20. Firavun mezarlarına piramit, halk mezarlarına labirent denir.

21. En önemli tapınakları Luksor ve Karnak'tır.

22. Güneş takvimini buldular.

23. Kesirli, ondalık sayılar, pi sayısını buldular.

24. Piramitin hacmini hesapladılar, geometride ilerlediler.

Herkes görünene aldanmaya hazırdı.Çünkü görünene aldanmak, hayatı dayanılır kılmanın ilk şartıydı...

To?g??

Rica ederim

Herkes görünene aldanmaya hazırdı.Çünkü görünene aldanmak, hayatı dayanılır kılmanın ilk şartıydı...