ülkeler coğrafyası

**(¯`?????z ??????´¯)** · 12.02.09, 17:23

KAFKAS ÜLKELERİ
AZERBAYCAN - Bakü ? Azeriler- Azerice-İslam-Manat
Hazar Denizi ile batıda Gürcistan arasında yer alan ülke, Kafkas ülkeleri içinde en geniş alan kaplayanıdır. Ülke topraklarında Dağlık Karabağ ve Nahcivan Özerk Cumhuriyetleri vardır.oğuz boylarındandır.
Tarihi: Ülke, önemli göç yolu üzerinde olduğu için çeşitli toplumlar yaşamıştır. 7.yy da Müslüman Arapların hakimiyetinde kalan ülke İslamiyet?i kabul eder. Harzemşahlar, Moğollar, Timur, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Safevi devletlerinin yönetiminde kamışlar, Perslerle Türkler arasında el değiştiren ülkeye 1700 lerde Ruslar girmeye başlamıştır. 1917?de devrimden yararlanarak bağımsızlıklarını ilan ettiler fakat 1920?de Kızıl ordu ülkeyi işgal etmiş, SSCB bloğuna giren Azerbaycan, 1936?da federal bir cumhuriyet oldu. 1991 yılında Sovyet Rusya?dan ayrılarak bağımsız olmuştur.
Yüzey Şekilleri: Kuzeyde Büyük Kafkaslar, güneyde Küçük Kafkaslar, orta bölümünde iki dağlık kütle arasında Aras ve Kura ovaları(alüvyal dolgu alanı) yer alır.
İklim ve Bitki Örtüsü: Karasal iklim görülür. Hazar Denizi kıyılarında kışın ılık, yazın serin geçer. Yüksek yerlerde iğne yapraklı orman, alçak olan Aras-Kura oluğunda bozkırlar vardır.
Nüfus Yerleşme: % 80? den fazla Müslüman Azeriler. Rus ve Ermeniler de yaşar. En büyük şehri Hazar kıyısında Apşeron Yarımadasında yer alan Bakü?dür. Gence, Astara, Agdam, Fuzuli, Lenkeran ve Sumgait önemli şehirlerdir.
Ekonomi: Tarıma dayalıdır. Pamuk, tütün, tahıl, üzüm, çay, turunçgil yetiştirilir. Hazar denizi kıyısında balıkçılık yapılır. Mersin balığı yumurtasından elde edilen Havyar önemli gelir kaynağıdır. Petrol varlığı ile dünyanın sayılı ülkelerindendir. % 80?i Hazar Denizinden çıkarılır(Bakü petrolleri). Ulaşımı iyi.
Türkiye ile ilişkileri iyidir. Bakü-Ceyhan petrol boru hattı en büyük projemizdir. Gıda ve çeşitli makineler satar, pamuk, alüminyum ve bakır alırız.
GÜRCİSTAN- Tiflis-Rus-Azeri-Oset-Abhazlar-Gürcüce-Hıristiyan -Lari
Kafkas ülkeleri içinde Karadeniz?e tek kıyısı olan ülke. Ülke topraklarında üç özerk bölge vardır. Acaristan(Türkiye sınırında olup Türkleşmiş Gürcülerdir), Abhazlar kuzeyde, Güney Osetya(Farsça konuşan halk)
Tarihi: 4. yy da krallık olan Gürcistan?da Bizans etkisiyle Hıristiyanlık yaygınlaşmış, ülke Araplar(7.yy) ve Büyük Selçuklular(11. yy) ve İranlılar el değiştirmiş. 16. ve 18 yy da Osmanlı Rus mücadele sahası haline gelen ülke, 1917?de bağımsızlığını ilan etti. 1922?de Kızıl ordu ülkeye girdi, 1936?da federal bir cumhuriyet oldu. 1991 yılında Sovyet Rusya?dan ayrılarak tam bağımsız oldu. 1993?de üç özerk kısma ayrıldı.
Yüzey Şekilleri: Kuzeyde Büyük Kafkaslar, güneyde Küçük Kafkaslar, orta bölümünde iki dağlık kütle arasında Kura alüvyal dolgu alanı yer alır.
İklim ve Bitki Örtüsü: B. Kafkaslar, kuzeyden gelen soğuk hava kütlelerini engellediği ayrıca Karadeniz?den gelen sıcak ve nemli hava, orta kesimindeki doğal oluk sayesinde iç kesimlere kadar sokulur. Bu nedenle büyük bölümünde nemli ve ılıman iklim etkilidir. Doğusunda karasal iklim etkili olur. Batısında ormanlar, doğusunda bozkırlar yaygıdır.
Nüfus Yerleşme: % 70 Gürcü. Abhazlar, Osetler, Acarlar, Rus ve Azeriler yaşar. Nüfus ülkede yükseltinin az, iklimin elverişli olduğu orta kesimde toplanmıştır. Önemli şehirleri Tiflis, Suhumi, Kutais.
Ekonomi: Tarım ve sanayiye dayalıdır. Çay, turunçgil, üzüm, tütün, şeker pancarı, meyve üretilir. Turizm potansiyeli(Karadeniz kıyıları, termal kaynak alanları ve Kafkas Dağları) yüksektir. Ulaşım ağı gelişmiştir. Dünyadaki Manganez rezervlerinin önemli bir bölümü yer alır. Kömür, petrol, doğal gaz da bulunur.
Sarp sınır kapısı Türkiye-Gürcistan arasındaki ticaret, turizmin gelişmesinde önemli adım olmuştur. Gıda maddeleri ve çeşitli makineler satar, demir-çelik ürünleri ve madenler alırız.

ERMENİSTAN-Erivan-Ermenice- Ermeniler-Hıristiyan-Ruble
Kuzeydoğu komşumuz, Kafkas ülkelerinin en küçüğüdür. Ortalama yükseltisi fazladır. Genç bir araziye sahip olduğu için depremler sık görülür.
Tarihi: Bulundukları topraklar birçok devletin egemenlinde kalmıştır 3. yy da Hıristiyanlığın etkisinde kalan Ermenistan?a, Arapların eline geçmesiyle (7.yy da) özerklik verilmiştir. 11.-13. yy da Büyük Selçuklu daha sonra Moğol ve Tatarların eline geçen ülke, 15. yy da(1473) uzun yıllar Osmanlı ve İran yönetiminde kalmış. 1800?lü yıllarda Çarlık Rusyası yönetimine girmiş, 1917?de Azerbaycan, Gürcistan ile Transkafkasya Federasyonu kuruldu. 1920?de Kızıl ordu ülkeyi işgal etti. Kurtuluş Savaşı sırasında Türk topraklarını Ruslarla birlik olarak işgal ederler, katliam yaparlar. Kazım Karabekir komutasındaki Türk ordusu, Karsı kuşatıp Erivan?a yaklaşınca ateşkes isterler ve 13 Ekim 1921?de Kars Antlaşması imzalanır. Günümüzde sınırımız belirlenmiştir. 1922?de SSCB?ye dahil olur. 1936?da Sovyetler Birliği içinde bağımsız cumhuriyet oldu. 1991?de birliğin dağılmasıyla tam bağımsız oldu. 1993?de Azerbaycan?ın Dağlık Karabağ Bölgesinde çatışma oldu. İşgal edip % 20 sini ele geçirmişlerdir. 1995 de Rusya müdahale etti iki ülkede askeri üs kurdu.
Yüzey Şekilleri: K. Kafkaslar üzerinde yer alan ülkede, derin yarılmış vadiler, volkanik dağlar ve bunların meydana getirdiği lav platoları ve bu engebeli alanlar arasında Gökçe(Sevan) gölü, buradan çıkan Razdan ırmağı ve Aras?ın doldurduğu Ararat Ovası yer alır.
İklim ve Bitki Örtüsü:Karasal iklim. % 10 orman, bozkırlar yaygın.
Nüfus Yerleşme: % 90 Ermeni, Ararat Ovası ve alçak vadilerde yaşarlar. Kafkas ülkeleri içinde şehirli nüfusun en fazla olduğu ülke. Erivan, Karakilise, Razdan, Gümrü önemli şehirleridir.
Ekonomi: Tarıma dayalı, tarım ürünleri sanayisi gelişmiştir. Üzüm, pamuk, şekerpancarı, tütün, tahıllar ekilir. Dağlık olmasına rağmen ulaşımı gelişmiş ve nükleer enerji üretimi yapmaktadırlar. Molibden, bakır, ***sit madenleridir.
Türkiye?ye karşı olumsuz politikaları(soykırım ve Azerbaycan?a karşı saldırgan tutumları nedeniyle ilişkilerimiz gelişmemiştir.

İRAN-Tahran-Farsça-İranlılar,Arap,Türk,Moğol,-İslamiyet-İran Riyali
Hazar Denizi, Basra Körfezi ve Umman Denizi arasında yer alan, Suudi Arabistan?dan sonra Ortadoğu?nun alan bakımından en büyük ikici ülkesidir.
Tarihi: Persler olarak bilinen İran tarihi çok eskiye dayanır. MÖ Asur, Medler, Persler, Sasani ve Romalılardan sonra ülke 7. yy da Müslüman Arapların etkisinde kaldı. 11. yy da Selçuklular yönetiminde kalan İran 12. yy da Cengiz Han, 14. yy da Timur orduları tarafından işgal ediliyor. 16. yy da Şah İsmail Safevi Devletini kuruyor, siyasal bütünlüğü sağlıyor. Osmanlı ile sık sık savaşıyorlar. 1921?de General Rıza Pehlevi ile 1925?e kadar monarşik bir şah dönemi 1979?a kadar sürdü ve 1979?da şahlık yıkıldı. Pehlevi ülkeyi terk etti, Fransa?da sürgün olan Humeyni ülkeye dönerek İran İslam Cumhuriyetini kurdu. 1980?de Irak?ın İran?a saldırması ile 1988 de savaş sona erdi. 1989 da Humeyni?nin ölmesiyle devlet adamları seçimle iş başına geldi. 1997?den beri Hatemi ılımlı politika izlemektedir.
Yüzey Şekilleri: Kuzeyde volkanik yapıda olan Elbruz Dağları yer alır en yüksek yeri Demavent Tepesi(5600m) olup bu dağlar Kuzey Anadolu Dağlarının devamıdır. Elburzları yararak Hazar?a dökülen Kızıluzun nehri yer alır. Kuzeydoğuda Kopet Dağları, batıda Khuzistan Dağları yer alır. Güneyde Toroslar?ın devamı olan, birbirine paralel iki sıra halinde Zagros Dağları uzanmakta olup, 200km genişliğinde duvar gibidir. Zagrosları yararak geçen Karun nehri Şattül Arap?a karışır. Ortada kurak, çıplak ve aşınmış bir kütle olan İran Platosu ile platonun kuzeyinde Deşti Kebir, güneyinde Deşti Lut çölleri yer alır. Ayrıca ülkenin KB daki geniş çöküntü havzasında Urmiye Gölü bulunur.
İklim ve Bitki Örtüsü: Şiddetli karasal iklim. Kışın Sibirya YB, yazın da Basra AB etkilidir. Yıllık yağış çok azdır. Sıcaklık farkı fazladır. Hazar Denizi ve Basra Körfezi kıyıları yağışlı ve ılıktır. Buralarda ormanlar ve çalılar, diğer alanlarda bozkırlar yaygındır.
Nüfus Yerleşme: Çoğu İranlı. Arap, Türk ve Moğollar da bulur. % 98 i Müslüman, % 93 ü Şii. Nüfus dağılışı dengesiz. Hazar kıyıları, Zagros D. etekleri ve batıdaki tarımsal alanlarda yoğun nüfus vardır. Nüfus artış hızı yüksektir. Tahran, Tebriz, Şiraz, İsfahan, Abadan, Meşhed önemli şehirlerdir.
Ekonomi: Tarım alanları az, kuraklık olmasına rağmen ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayalıdır. Hazar kıyısında çeltik, çay, tütün, vahalarda hurma, platolarda pamuk, şeker pancarı, üzüm, kavun, karpuz, haşhaş üretilir. Üretilen tarım ürünleri iç tüketimi karşılamaz. Gıda maddelerinin bir bölümünü dışardan karşılar. Hayvancılık önemlidir. Halı ve ipekli dokuma gelişmiştir. Karakul cinsi koyunlar ve havyar önemlidir. Dünyanın belli başlı Petrol üreticilerindendir. Doğalgaz rezervleri dünyada ilk sıralarda gelir. Sanayi petrole dayalıdır

**(¯`?????z ??????´¯)** · 12.02.09, 17:24

Komşularımızdan en fazla ticaret yaptıklarımızdandır. Çeşitli gıda maddeleri, canlı hayvan, demir-çelik ürünleri, kağıt, iplik satmakta ve ham petrol, ham deri ve bazı madenler almaktayız.
IRAK ? Bağdat-Arapça-Arap-İslamiyet-Irak Dinarı
Güneydoğu komşumuz Irak, Ortadoğu?nun merkezi üzerinde olup, Mezopotamya toprakları üzerinde kurulmuştur.
Tarihi: Irak toprakları dünyanın en eski yerleşim yerlerindendir. MÖ Pers ve Makedonların egemenliğinde kalan ülke, 7. yy dan itibaren Müslüman Arapların eline geçti. 13. yy da Abbasilerin elinde kalan ülke, 16. yy da Osmanlıların eline geçti ve I. Dünya Savaşı?nda İngiliz işgaline uğrayan ülkeye 1920 lerde İngilizler iyice yerleşmeye başladılar. 1932?de Arap milliyetçilerinin (Kral Faysal) harekete geçmesiyle bağımsız Irak krallığı kuruldu. 1945?de Arap Teşkilatına girmesiyle darbeler oldu. 1958?de darbeyle sosyalist cumhuriyete döndü. Fakat istikrarsızlık devam etti. 1979?da Saddam Hüseyin yönetimi eline geçirdi. 1980-1988 arasında İran ile(Irak?ın Basra Körfezine bağlantı sağladığı Şatül Arap su yolunun İran tarafından kontrol edilmesinden dolayı sıkıntı içindeydi, İran iç karışıklıklarından faydalanarak saldırdı) 8 yıl savaştılar. 1990 yılında da uluslar arası petrol fiyatlarını düşürdüğü gerekçesiyle Kuveyt?i işgal etti. 1991?de BM müdahalesi ile bir ay süren(Körfez Savaşı ile) savaş ile Kuveyt?ten çıkarıldılar. 1998?de BM komisyonu araştırmalarını engelledikleri gerekçesiyle ABD ve Birleşik Krallık tarafından bombalandılar. 2002 yılında ABD ve diğer güçler Amerika?daki ikiz kulelerin bombalanmasından sorumlu Ladin?in Irak?ta olduğu ve Nükleer silahlarının olduğunu bahane ederek Irak?ı işgal etti.
Yüzey Şekilleri: Yüzey şekilleri bakımından sadedir. KD daki dağlık alan, Musul ve Kerkük?ün kuzeyinden başlar, plato görünümünde olan bölge akarsular tarafından derince yarılmıştır. Burada Zagrolar üzerindeki Ravanduz kütlesi ülkenin en yüksek yeri. Mezopotamya, Dicle ve Fırat?ın alüvyal dolgu alanıdır ve ülkenin yaklaşık yarısını oluşturur. İki nehir Basra Körfezine 180km kala birleşir ve Şatül Arap adıyla dökülür. Batı ve Güneybatı Irak, alçak ve yarı kurak plato görünümündedir. Batı kesimi çöllerle kaplıdır. % 35 kadarını çöller kaplamaktadır.
İklim ve Bitki Örtüsü: Karasal iklimin etkisi altındadır. Yüksek dağlık alanlarda, kuzeyde yağış; 750-1000mm iken, güneyde 100mm ye kadar düşer. İklim özelliklerinden dolayı kuzeydeki dağlık alanlar ve platolarda meşe ormanları, alçak sahalarda bozkır, çöl alanlarında kurakçıl bitkiler ile akarsu boylarında ağaçlar görülür.
Nüfus Yerleşme: % 70 Araplar, kuzeyde Türkmenler, Kürtler(%15), az miktarda da Ermeni ve Yahudiler yaşar. Mezopotamya?nın sulanan alanları yoğun nüfusludur. Etnik gruplar 20milyon kişi kadardır. Nüfusun % 70 i kentlerde yaşar. Bağdat, Musul(Adı muslins denilen kaliteli pamuktan gelir), Kerkük, Basra, Erbil, Süleymaniye, Samara, Amare ve El Kut önemli şehirleridir.
Ekonomi: Halkın çoğu geçimini tarımdan sağlar. Hurma, çeltik ve pamuk yetiştirilir. Dünya hurma üretiminin % 70ini sağlar. Petrolden elde edilen gelirin büyük kısmı, tarımı modernleştirmede kullanılır. Petrol üreticileri arasında önde gelir. Dünya rezervlerinin % 10 una sahip ülke, petrolü Doğu Akdenizdeki limanlar ile Kerkük-Yumurtalık boru hattı ve Basra Körfezi?ndeki istasyonlardan ihraç eder. Savaş sonrası ambargo uygulanmıştır. Ulaşıma ağı gelişmiştir.
Ambargo nedeniyle ilişkilerimiz durdu. Türkiye, gıda, konfeksiyon, demir-çelik ürünleri satar, ham petrol alır.
SURİYE -Şam-Araplar-İslamiyet-Suriye Lirası
Doğu Akdeniz ülkesi Suriye, ülkemizin en uzun kara sınırına sahiptir
Tarihi: Fenike, Filistin, İbrani, Arap yarımadasından gelen göçebe halkların egemenliğinde kaldıktan sonra Mısır, Hitit, Asur, Pers, Roma İmparatorluğu ve Bizans egemenliğinde kalan dünyanın ilk yerleşim alanlarındandır. 7. yy da Müslüman Arapların, Emevi, Büyük Selçuklu, Eyyubi ile 13.-16. yüzyıllar arası Memluk Sultanlığının eline geçmiştir. 1516 da Osmanlı hakimiyetine giren ülke, 1833 yılında Mısırlıların eline geçmiştir. I. Dünya Savaşı?ndan sonra gizli antlaşma ile Fransızların elinde kaldı. 1945 de milliyetçilik hareketleri başladı, 1961 yılında tam bağımsız oldu. 1970?de Hafız Esat ölümünden sonra 2000?de oğlu Başer Esat başa geçti. Batı yanlısı Başer, reformlar yapmaya başlamış, ilişkilerini geliştirmeye çalışmaktadır.
Yüzey Şekilleri: Kıyı şeridi ve çöllerden oluşur. Kıyı kuşağındaki Ensariye dağları(1000m) dağları Akdeniz kıyısına paralel uzanan Lübnan ve gerisinde Anti Lübnan dağları yer alır. Bu dağlar arasında Asi ırmağının geçtiği çöküntü yer alır. Bu çöküntü alanı dünyanın en uzun kırık hattı üzerindedir. Ülkenin güneyi çöllerle kaplıdır. Fırat ile kolları ve Asi önemli akarsularıdır.
İklim ve Bitki Örtüsü: Kıyıda Akdeniz iç kesimlerde karasal iklim etkilidir. Kıyıda makiler ve kızıl çam yer alırken, iç kesimlerde bozkırlar, çöllerin bulunduğu güneyde ise seyrek kurakçıl otlar yer alır.
Nüfus Yerleşme: % 75 Arap. 300 bin kadar Filistinli. Şam, Halep, Hama, Humus, Lazkiye önemli yerleşim birimleridir. Su ülkede en önemli sıkıntıdır. Şam vaha üzerinde olduğu için çok nüfusludur.
Ekonomi: Topraklarının yarısından fazlası tarım ve hayvancılık için elverişlidir. Ama su problemi vardır. Tarım alanları Akdeniz kıyısı, Asi ve Fırat vadi boylarıdır. Tahıl, pamuk, üzüm, zeytin şekerpancarı yetiştirilir. Fosfat(Humus?da) en önemli yer altı kaynağıdır. Az miktarda petrol çıkarılır. Sanayisi gelişmemiştir. Dış ticaretinde açık verir. Ham petrol, pamuk ihraç eder.
İlişkilerimiz gelişmemiştir. Çeşitli konularda ülkemize karşı olumsuz siyasi tavırları, Hatay Meselesi ve su meselesi nedenleriyle ilişkilerimiz pek gelişmemiştir. 2000?den beri gelişme yolundadır. Gıda maddeleri, demir-çelik ürünleri, makineler, yağ satarız. Deri, pamuk tohumu, petrol, fosfat alırız.Osman Bey?in dedesi Süleyman Şah?ın türbesi Fırat Nehri kenarındaki Caber Kalesi?ndedir. Türkiye ye ait olan burada Türk askeri nöbet tutar, bayrağımız çekilidir.
BULGARİSTAN-Sofya-Bulgar-İslamiyet, Hıristiyanlık-Leva
Kuzeybatı komşumuz, Balkan Yarımadası doğusunda yer alır.
Tarihi: MÖ 7. yy da Orta Asya?dan gelen Hun Türkleri İslavlarla kaynaşmışlar, Bizanslıların etkisinde kalan ülke, 14. yy sonlarında Osmanlılarca alınmış ve 500 yıl Osmanlı idaresinde kalmıştır. 1878 Berlin Antlaşması ile Prenslik haline geçmiş, 1947?de komünist cumhuriyet kurulmuş, 1990 da sosyalist rejimden demokratik rejime geçildi.
Yüzey Şekilleri: Tuna Platformu(K. Bulgaristan), Balkan Dağları, Güney Havzalar(Meriç Oluğu) ve Rodop Dağlık alanı olarak dört bölgeye ayrılır. Yüzey şekilleri kuzeyden ovalar ve alçak platolarla başlar güneye doğru Balkan Dağları ve Sredna Dağları, iki dağlık kütle arasında Tunca ırmağı vadisi yer alır. Sredna Dağları güneyinde, Bulgaristan?ın en verimli tarım alanı Trakya Ovası uzanır. Ülkenin güneybatısında uzanan Rodop Dağları ülkemizde Yıldız Dağları ile birleşir. Eski zaman arazilerinden ve geçit vermeyen kütle olan Rodoplar üzerinde Balkan Yarımadasının en yüksek tepesi olan Musala(2925m) yer alır. En büyük akarsuyu Romanya ile sınırını çizen Tuna?dır. Meriç, Arda, Tunca ve Struma.
İklim ve Bitki Örtüsü: Karasal iklim hakimdir. Güneyde Akdeniz iklimi hissedilir. Karadeniz kıyısı ve Meriç oluğu daha ılıman iklime sahiptir. Alçak kısımlarda bozkırlar, dağ eteklerinde geniş, yükseklerde iğne yapraklı ormanlar yer alır(1/3 ü ormanlarla kaplı).
Nüfus Yerleşme: % 85 Bulgar, % 10 Türkler. Meriç Vadisi, Tuna boyları ve Karadeniz kıyılarındaki tarım alanlarında yoğun nüfuslu. Sofya, Filibe, Rusçuk, Plevne, Varna, Burgaz önemli şehirleridir. ****orman, Filibe, Hasköy, Kırcaali, Mestanlı, Silistre Türkler yaşar.
Ekonomi: Tarıma dayalıdır. Tahıl, bağcılık, gülcülük önemli. Tütün, pamuk, şekerpancarı, ayçiçeği yetiştirilir. En fazla koyun, domuz beslenir. Linyit, petrol çıkarılır. Karadeniz kıyısındaki plajlar, dağlık alanlarda kış sporları turizm gelirlerini artırmaktadır. Anadolu?dan gelen, Ortadoğu?yu Avrupa?ya bağlayan yollar nedeniyle ulaşımı gelişmiştir.
Bulgaristan?ın azınlık Türklere izlediği politika ve Türkiye?ye karşı faaliyetleri nedeniyle ilişkilerimiz fazla gelişmemiştir. 1990?dan beri gelişme yolundadır. Çeşitli makine, gıda ve giyim maddeleri satar, demir-çelik ürünleri, madenler, kimyasal maddeler alırız.

YUNANİSTAN ?Atina-Yunan-Hıristiyan-Euro
Balkan Yarımadasının güneyindedir. Kuzeyi hariç üç tarafı denizlerle çevrili yarımada ile çoğu Ege Denizi?nde yer alan çok sayıda adadan oluşur.
Tarihi: İlkçağlardan beri kent devletlerinin kurulduğu bir ülkedir. MÖ 5. ve 2. yy arasında en parlak dönemini yaşamıştır. Fatih Sultan Mehmet?in İstanbul?u alarak Bizans?a son vermesiyle Osmanlı hakimiyetine girmiştir. 1829 da bağımsızlığımı kazanmıştır. I. Dünya Savaşı sırasında İngilizlerin destekleri ile Batı Anadolu?ya giren Yunanlılar Kurtuluş Savaşı ile Anadolu?dan çıkarılmışlardır. Krallık olan ülkede 1973?te cumhuriyet ilan edilmiştir.
Yüzey Şekilleri: Hiçbir yeri denizden 80km den fazla uzakta değildir. KB-GD yönünde uzanan ve kesişen dağlar ülke topraklarının % 70?ini kaplar. Yüzölçümünün % 20?si adalardan oluşur. Kuzey Yunanistan, Orta Bölüm, Mora Yarımadası ve Adalar olarak dört coğrafi kısımdan oluşur. Pinduslar ve arasındaki ovalar yer alır. En yüksek kesimi Olimpos(2917m) dağıdır. Orta Yunanistan ve Attik yarımadasından Korint Kanalı ile ayrılan Mora yarımadası bir çınar yaprağı gibi güneye doğru uzanır. Adalar Yunanistan ise, Ege ve İyon denizlerinden ve birçok adadan oluşur. En önemli akarsuyu Varna, Meriç ve Mestos?dur. Akarsuca fakirdir.
İklim ve Bitki Örtüsü: Akdeniz iklimi egemendir. Doğal bitki örtüsü makidir. KB daki yüksek alanlarda ormanlar yer alır. Kışın kuzeyden Bora, ilkbahar ve yazın da Etezyen sıcaklığı düşürür. Alçak alanda yağış 500mm, yükseklerde 1000mm kadardır.
Nüfus Yerleşme: Çoğu Yunanlı, Türk, Makedon, Arnavut, Ermeni ve Çingeneler vardır. Kentli nüfus oranı yüksektir. Nüfusun 1/3 ü Atina metropolünde yaşar. Girit ve Rodos en kalabalık adalardır. İşkece, Gümilcine, Selanik ve Dedeağaç da Türkler yaşar.
Ekonomi: Tarım önemlidir. Buğday, çeltik, pamuk, turunçgiller, tütün ve çeşitli sebzeler yetiştirilir. Akdeniz ülkeleri içinde zeytin ve zeytin yağı üretiminde ilk sıralarda gelir. Küçükbaş hayvancılık yapılır, mandıracılık gelişmiştir. Aşırı avlanma ve deniz kirliliği nedenleriyle balıkçılık gelişmemiştir. Son yıllarda sanayileşmiştir. Yer altı kaynakları sınırlıdır. Turizme önem vermiş, milli gelirin 1/3?ü bu sektörden elde edilmektedir. Güçlü deniz filosuna sahip, demir, karayolu gelişmiştir.
Kıta sahanlığı, FIR hattı, Kıbrıs ve Batı Trakya?daki Türklere yaptığı baskı nedenleriyle ilişkilerimiz sorunludur. Son yıllarda gelişme yolundadır. Cam eşya, bakır eşya, plastik ürünleri, çeşitli makineler, gıda maddeleri satar, hammadde ve bazı kimyasal maddeler satın alırız.
KKTC-Lefkoşe-Türk-İslamiyet-Türk Lirası
Akdeniz?in en büyük üçüncü adasıdır. 9251 km2yüzölçüme sahip, toplam 771 bin kişi yaşar. KKTC ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi.
Tarihi: Akdeniz ülkelerinden gelen toplumlar(Filistin, Mısır, Asur, Fenike, Pers, Romalılar ve Bizanslılar) yaşamış 1571 yılında Osmanlılar tarafından alınmıştır. Osmanlı?nın gerileme döneminde İngilizlere bırakılan ada, I. Dünya Savaşı sırasında İngilizlerce işgal edilmiş, 1960 yılında bağımsız Kıbrıs Cumhuriyeti kuruldu. EOKA Türklere soykırım başlattı, 1974?te Türkiye askeri müdahalede bulundu. KKTC sınırı çizildi. 1983?te bağımsız oldu.
Yüzey Şekilleri: Kuzeyde Beşparmak Dağları ile bu dağların güneyinde İç Ova yer alır. Güney Kıbrıs?ta Karlıdağ yer alır. Daimi akışa sahip akarsu yok, su ihtiyacı yer altı sularından sağlanır.
İklim ve Bitki Örtüsü: Akdeniz iklimi görülür. 500mm yağış, Beşparmak Dağlarının kuzey yamaçlarında daha fazla, İç ovada daha düşüktür. Maki bitki örtüsü hakimdir.
Nüfus Yerleşme: Nüfus yoğunluğu fazla değildir. 201 bin nüfusludur. Lefkoşe, Gazi Magosa, Güzelyurt, Girne, Lefke önemli yerleşim birimleridir.
Ekonomi: Tarım ülkesidir. Turunçgil, sebze, buğday, üzüm en fazla. Turizm önemli diğer gelir kaynağıdır. Türkiye sürekli destek olmaktadır. En önemli sorunu bağımsız devlet olarak tanınmamasıdır
Bakır yatakları var, sanayide küçük işletmeler yaygındır.
GKRY: Karlıdağ yer alır. Akarsular güneye doğru akar. 570 bin nüfusludur. Turunçgiller, patates, sebze, arpa yetiştirilir. Deniz taşımacılığında dünyada ilk sıralarda yer alır. Turizm gelişmiştir. Çok sayıda yabancı şirket, banka vardır. Kereste üretilir. Ekonomik yönden Yunanistan?dan daha iyi durumdadır. Ada güneyinde İngiliz askeri üssü vardır.
ORTADOĞU ÜLKELERİ
Jepolitik bakımdan önemli bir yer olan Ortadoğu ülkelerinin doğal yapıları çok değişiktir. Aynı zamanda etnik bakımdan da çok karışıktır. Ortadoğu, sosyal ve etnik grupların karışık olduğu, eski bir uygarlık merkezi olması, yolların kesiştiği bir konumda bulunması ve üç dinin merkezi olması bakımdan tarihin her döneminde değerini korumuştur. Günümüzde önemli petrol yataklarının bulunması bu önemi daha da artırmıştır.
Türkiye, İran, Irak, Kuveyt, Katar, Bahreyn, BAE, Suudi Arabistan, Suriye, Lübnan, İsrail, Filistin, Ürdün, Ermenistan, Afganistan, Mısır ve Libya Ortadoğu ülkelerine dahil edilirler.
AFGANİSTAN - Kabil-Peştular-İslamiyet-Afgani
Asya?nın GB da yer alır. Deniz kıyısının olmaması, çevre ülkelerle ilişkilerinin kopuk olması nedeniyle çağdaş dünyadaki gelişmelerden yeterinde yararlanamamıştır.
Tarihi: Orta Asya ile Hindistan ve Hint Okyanusu arasında sratejik bir öneme sahip olması nedeniyle başka ülkelerin etki alanında kalmıştır. 7. yy da Müslüman Arapların, 13. ve 14. yy da Moğol ve Perslerin egemenliğinde kalan ülke 1700?lü yılların ortasında bağımsız oldu. Ancak, 19.yy da Çarlık Rusyası ile İngiltere arasında mücadele sahası oldu. 1978 de SSCB ülkeyi işgal etti. Afganlılarla Ruslar arasında 9 yıl gerilla savaşı oldu. Sovyetler 1989 da ülkeyi terk ettiler. 1994 de iç çatışmalar başladı, 1996?dan beri Pakistan?ın desteklediği Talibanlar ülkeyi yönetirken, 2002 de ABD askeri müdahalede(11 Eylül gerekçesiyle) bulundu, yönetim el değiştirdi. BM askerleri bulunuyor.
Yüzey Şekilleri: Kuzey Afganistan, Hindikuş Dağları ile Ceyhun Irmağı eteklerini kapsayan ve başlıca tarım alanlarının bulunduğu bölgedir. Orta Afganistan, Hindikuş Dağlarının uzandığı kesim olup, en engebeli alandır. Doğuyla bağlantısı bu dağlar üzerinde yer alan Hayber Geçidi ile sağlanır. Güney Afganistan, Hindikuş Dağlarından GB ya doğru alçalan bir platodur. Ceyhun(Amuderya), Kabil, Hilmend, Murgap başlıca akarsularıdır. GB da Hamum Gölü vardır.
İklim ve Bitki Örtüsü: Karasal iklime sahiptir. Kışlar çok soğuk(-30 altına kadar düşer) geçer. Yaz sıcaktır. Bitki örtüsü bozkırdır. Doğuda yer yer orman örtüsüne rastlanır. Güneydeki çöller fakirdir.
Nüfus Yerleşme: Farklı etnik gruplar bulunur. Çoğu Müslüman olup, ¾ ü kırsal alanlarda yaşarlar. Okuma yazma oranı ve gelir seviyesi düşüktür. Kabil, Kandehar, Mezarışerif ve Herat önemli şehirleridir.
Ekonomi: Halkın % 70?i geçimini tarımdan sağlar. Ekonomik bakımdan dünyanın en geri kalmış ülkelerindendir. Tarımda sulama yeterli yağışa sahip olmadığı için önemlidir. Hayvancılık da önemlidir. Karakul cinsi koyunlardan astragan kürk üretimi, halı ve kilimleri büyük değer taşır. Lapız Lazuli denilen lacivert renkli değerli taşın, dünyadaki tek üreticisidir.
Atatürk döneminde ilişki kurulmuş, 1983 de göçmen alınmış ve SSCB savaşında destek olunmuştur. Ticari ilişkiler gelişmemiştir.
LÜBNAN-Beyrut-Şii,Suni Araplar-İslamiyet,Hıristiyanlık-Lübnan Lirası
Doğu Akdeniz kıyısında yer alam küçük ama kalabalık bir ülkedir.
Tarihi: Fenike, Hıristiyanlar, Müslüman Araplar ülkeye yerleşmişler Haçlı seferleri sırasında işgal edilen ülke, 1517 de Osmanlı , 1920?de Fransız hakimiyetine girmiş, 1946 da bağımsız olmuştur. Filistin-İsrail arasında kalan ülkede, 1986 da Şii ile Dürziler arasında çatışmalar olmuş, 1991?de Suriye destekli hükümet 16 yıl süren savaşı sona erdirmiş ve huzuru sağlamaya çalışmaktadır
Yüzey Şekilleri: Lübnan Dağları ve hemen doğusunda Beka Vadisi, bu vadi içinde Asi ve Litani nehirleri yer alır. Bu tektonik çukurluğun doğusunda Lübnan Dağlarına paralel Anti Lübnan Dağları yer alır ki Suriye sınırını oluşturur.
İklim ve Bitki Örtüsü: Kıyıda Akdeniz, iç kesimlerde dağlık kütleden dolayı iç kısımlarda kuraklık daha fazladır. İklim ve toprak özellikleri nedeniyle Ortadoğu?nun en fazla ormanına sahiptir. Sedir,
Nüfus Yerleşme: Kalabalıktır. Çoğu kentlerde yaşar. Sunni, Şii Müslüman Araplar, Ermeniler, Dürziler yaşar okur yazar oranı yüksek. Beyrut, Sayda, Sur, Tarblus önemli şehirleridir.
Ekonomi: Uluslar arası ticaret, bankacılık ve turizme dayalıdır. Fakat iç savaşlar nedeniyle eski önemini yitirmiştir. Tarım Beka Vadisi, dağ yamaçlarında yapılır.
Gıda maddeleri, canlı hayvan, demir-çelik ürünleri, çeşitli makineler satar, ham deri, sigara kağıdı, hurda demir-çelik, asit, muz almaktayız.
ÜRDÜN -Amman-Müslüman Arap-İslamiyet-Ürdün Dinarı
Doğu Akdeniz?de Kızıldeniz kıyısındaki Akabe Körfezi?nde 26 km genişlikte kıyısı olan bir ülkedir.
Tarihi: Asur, Babil, Pers, Roma etkisinde kalan ülke, 7.yy da Arapların eline geçmiş; 12.yy da Müslümanlar ile Haçlılar arasında savaşlar olmuştur. 16. yy da Osmanlı hakimiyetine geçen ülke, I. Dünya savaşında Osmanlı ordusunu arkadan vurdular. İngiliz hakimiyetine giren ülkede 1923?te mandalı yönetim varken, 1946 da İngiliz mandası kalkmış, bağımsız olmuştur.
Yüzey Şekilleri: 1. Ürdün Nehri ve Lut Gölü?nün yer aldığı derin oluk(Gor Çukurluğu) ve içerisinde Lut Gölü(**ü deniz -394m, tuzluluk oranı binde 300 üzerindedir. Bu nedenle insan su yüzünde kalır, batmaz) yer alır. Lut Gölü?nün etrafındaki sahalarla yükselti farkı 900-1200m kadardır. 2. Lut Gölü çevresindeki masa şeklinde bir topografyaya sahip olan çöl bölgesi yer alır. Lut Gölü?nde balık yaşamaz. Başlıca akarsuyu Lut? a dökülen Şeria?dır.
İklim ve Bitki Örtüsü: Batı bölümünde Akdeniz ikliminin bozulmuş hali, doğu ve güneyde karasal iklim egemendir. Lut Gölü çevresinde maki tahribi sonucu garigler görülür. Batı Şeria?nın yükseklerinde ormanlar, doğuda bozkır ve çöl bitkileri yaygındır.
Nüfus Yerleşme: Nüfusu II. Dünya Savaşı?ndan itibaren artmaya başlamıştır. Kentli oranı artma yolundadır. Amman, Zerka, İbrid ve Akabe önemli yerleşim alanlarıdır. % 95 Sünni Müslüman, Filistinli göçmenler, Ortodoks Hıristiyanlar yaşar.
Ekonomi:Tarım önemlidir. Fakat kuraklık olumsuz yönde etkiler. Şeria vadisi ile ülkenin KB sı tarıma elverişlidir. Beka Vadisi de önemli tarım alanıdır. Küçükbaş hayvancılık ve Akabe Körfezi?nde balıkçılık önem kazanmıştır. Dünyanın sayılı fosfat üreticileri arasındadır. Yeterli hammadde ve enerji kaynağı olmamasından sanayi gelişmemiştir. Ceraş ve Petra tarihsel kalıntıları ile Lut Gölü kıyılarındaki kaplıcalar turizm açısından önemli gelir kaynağı olmuştur.
Gıda maddeleri, demir-çelik ürünleri satar, gübre, ham deri, yün satın alırız. Son yıllarda ilişkilerimiz gelişmektedir. En fazla Arap ülkeleri ve Hindistan ile ticaret yapar.
İSRAİL-Tel Aviv-Yahudi-Musevilik, İslamiyet-Yeni Sekel
Tarihi: İsrail?in yer aldığı Filistin toprakları, 1000?li yıllardan 20.yy a kadar Müslümanların elinde kaldı. 1517?ye kadar Osmanlı yönetiminde kalan ülke, daha sonra İngilizlerce ele geçirildi. 1918?den itibaren dünyanın dört bir yanından göç eden Yahudiler bu topraklara yerleşmeye başladılar. II. Dünya Savaşı sonuna kadar İngiliz yönetiminde kalan topraklarda 1948?de BM tarafından İsrail devleti kuruldu. ABD kurulur kurulmaz tanıdı. Mısır, Ürdün askerleri ülkeyi işgal etti, 1967?de Arap-İsrail savaşı çıktı, Araplar yenilgiye uğradı ve İsrail topraklarını iki misli genişletti. 1973?de de Arap-İsrail savaşları oldu, 1979 da Amerika?nın araya girmesiyle antlaşma yapıldı. Filistinliler, Yaser Arafat önderliğinde bağımsız bir Filistin Devleti kurmak için sürekli mücadele ettiler, 1987?de Gazze?de ayaklandılar ve 1988 de bağımsız Filistin Devleti kuruldu. 1994?de İsrail, Filistin ile anlaşarak Batı Şeria?dan çekilmeyi kabul etti fakat çıkan çatışmalar bunu geciktirdi. Halen İsrail Filistin çatışmaları, İsrail?in Filistinlileri çocuk yaşlı kadın demeden en gelişmiş silah ve bombalarla bombalaması, Filistinlilerin ise taş sopa ve silahlarda mücadelesi devam etmektedir. Filistin lideri Yaser Arafat 2004(Kasım) ayında Fransa?da öldü(!).
Yüzey Şekilleri: Karmaşık bir yapıya sahiptir. Kuzeyde yer alan kıyı bölgesi, bu alan verimli tarım alanları ve plajlar bakımından önemlidir. Orta bölümünde yer alan dağlık alan, bu alan masa biçiminde platolardan oluşmuştur. Doğuda ise, tektonik çukurluk yer alır. Bu çukurluğa Gor çukurluğu da denilir, Lut Gölü?nün bir bölümü de bu ülke sınırları içinde yer alır. Ülkenin güneyi dar olup, Necef çölüne geçilir.
İklim ve Bitki Örtüsü: Kıyı kesiminde Akdeniz, iç kesimlerde karasal, güneyde çöl iklimi görülür. Lut Gölü çevresinde 100mm olan yağış, Necef Çölünde daha da azalır. Tepelerde çam ve meşeler, diğer alanlarda maki, bozkır ve çöl bitkileri yaygındır.
Nüfus Yerleşme: % 82 Yahudi, % 14 Arap. % 90 kentlerde yaşar. Tel Aviv, Hayfa ve Kudüs önemli şehirleridir.
Ekonomi: En büyük problemi su yetersizliğidir. Taberiye Gölü ve yer altı sularından sağlanır. Tarıma elverişli topraklar azdır, fakat verimin yüksek olması nedeniyle ihtiyacı karşılar. Kibbutz denilen çiftlikler, Moşav adı verilen kooperatifler tarımsal üretimi karşılar. Tahıl, üzüm, zeytin ve turunçgiller yetiştirilir. Sanayisi çok gelişmiştir. İhracatının % 85 i sanayidir. Turizm, karayolu ağı gelişmiştir. Gıda maddeleri, çimento, pamuk, demir-çelik ürünleri satar, kimyasal maddeler, tıbbi malzemeler ve optik cihazlar alırız.
SUUDİ ARABİSTAN ?Riyad- Arap-İslamiyet-Riyal
Ortadoğu?nun toprak bakımından en büyük ülkesidir.
Tarihi: İslamiyetin doğup yayıldığı topraklar, 7.yy dan sonra Müslümanlar için kutsal sayılmaya başlanmıştır. 1517?de Osmanlılar ülkeye hakim olmuşlar, 1906?de Osmanlıların ülkeyi terk etmesinden sonra Arap milliyetçilik hareketine başkanlık eden Abdülaziz İbni Suud, İngiliz desteği ile 1932?de Arabistan Krallığını kurdu. Suud ailesi ülkeyi yönetmektedir.
Yüzey Şekilleri: Arabistan?ın bulunduğu alan eski bir kütledir. Sade bir yapıya sahiptir. Ülke plato görünümündedir. Batıda Kızıldeniz kıyısında dar bir kıyı ovası yer alır. Ovanın gerisinde dağ kuşağı ve yüksekliği 3000m yi aşan volkan konileri görülür. Orta kesimi geniş çöller, kuru vadilerle kaplıdır. Kuzeydeki Nüfud Çölü, Suriye çölünün uzantısıdır. Güneyde yer alan Rubülhali çölü yeryüzünün en kurak ve en geniş çöllerindendir. Çölde hamada denilen taşlık kayalık alanlar vardır. Kuraklıktan sürekli akarsu ve göller yoktur. Su yer altı kaynaklarından karşılanır. Vahalar önemli yerleşim alanı..
İklim ve Bitki Örtüsü: Kurak ve sıcak bir iklim hüküm sürer. Günlük sıcaklık farkları çok yüksektir. Yağış miktarı çok düşüktür. Denize yakın olan alanlarda hava nemlidir.Batıdaki yüksek sahalara yağış düşer ama şiddetli buharlaşmadan dolayı kururlar. Küçük ot ve çalılar, yükseklerde seyrek ormanlara rastlanır.
Nüfus Yerleşme: ¾ ü Suudilerdir. İklim şartları ve topraklarının verimsizliği nedeniyle kapladığı alana göre nüfus çok azdır. Petrolün işletilmeye açılmasıyla dışardan önemli göç aldı. İşçilerin ¼ ü yabancıdır. Büyük kentler petrol çıkarılan yerler, yüksekler ve Kızıldeniz kıyısında yer alır. Mekke, Medine, Taif, Cidde, vaha yerleşmesi olan Riyad(Bahçe anl***** gelir), Dahran, Daman önemli yerleşmelerdir.
Ekonomi: Tarım % 3 alanda kuraklık etkilemektedir. Hurma ve kahve, tahıl üretirler. Deve beslenir. Dünya üzerindeki önemi petrol sayesindedir. Dünya rezervlerinin ¼ üne sahiptir. Yılda 400 milyon ton üretim ile önde gelen petrol üreticilerindendir. Petrol ihracı bakımından ilk sıralarda gelir. Petrole dayalı sanayi gelişmiştir. Ulaşıma ağı gelişmiştir.
Gıda maddeleri, canlı koyun, demir-çelik ürünleri,hazır giyim satarız daha çok petrol alırız. Çok sayıda Türk Firması başta inşaat olmak üzere çeşitli alanlarda faaliyet göstermekte, 100 bin hacı gider
KUVEYT - Kuveyt-Araplar-İslamiyet-Kuveyt Dinarı
Basra Körfezi?nin KB da yer alır. Körfezdeki Bubiyan, Feyleke ve Verbe adaları bu ülkeye aittir.
Tarihi: Ortadoğu, Uazkdoğu ve Güneydoğu Asya ülkeleri arasında ticaret merkeziydi. 18. ve 19. yy da Osmanlı egemenliğinde kalan ülke toprakları 1914?te İngilizlerin eline geçti. 1930?larda petrolün bulunmasıyla hızla gelişmeye başladı. 1961 yılında bağımsızlığını kazandı. 1990 da Irak tarafından işgal edildi. Körfez Savaşı denilen BM müdahalesi ile Irak güçleri bu ülkeden çıkarıldı.
Yüzey Şekilleri: Ülke Zagros Dağları ile Arabistan platformu arasında yer alır. Adları bulunan ülkede, yer yer vahalar yer alır. Bataklıkla ve çölle kaplı sahalar yer alır.
İklim ve Bitki Örtüsü: Genelde çöl iklimi etkilidir. Basra Körfezi?nden esen rüzgarlardan dolayı biraz sıcaklık düşüktür. Ortalama yağış 200mm kadardır. Çöllerde seyrek ve zayıf bitki vardır.
Nüfus Yerleşme: % 43?ü Kuveyt asıllı Araplardır. Geri kalan Ürdün, Mısır, Filistin, Irak ve Suriye?den gelen Müslüman Arap işçiler ve batılı teknisyenlerdir. Korunmuş kale anl***** gelen Kuveyt, 18. yy da yerleşmeye açılmıştır. Jahra, Ahmedi diğer önemli yerleşmelerdir. Nüfusun çoğu (% 90 )kentlerde yaşar.
Ekonomi: Petrol başlıca gelir kaynağını oluşturur. Dünya rezervlerinin % 10?unu elinde bulundurur. 800 kuyudan çıkarılır. Petrol sayesinde parasız öğretim verilmekte, sağlık hizmetleri en iyi şekilde sağlanmaktadır. Satın alma güçleri fazla, hayat standartları yüksektir. ABD, Japonya, Almanya ve İngiltere ile ticaret yapar.
Gıda maddeleri, canlı hayvan, tekstil ürünleri satarız, ham petrol ve petrol ürünleri satın alırız.
BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ - Abu Dabi-Arap-İslamiyet- Dirhemi
Basra Körfezi kıyısında, Musendem Yarımadasının büyük bölümünü oluşturan ülke, yedi ayrı emirlikten oluşmuştur. En büyüğü Abu Dabi Dubai, Şerce, Fuceyra, Ucman, Resü?l Hayme, Üm-mü?l Kayven?dir.
Tarihi: Ülkede 7. yy dan beri Müslüman emirlikler bulunuyordu. 17. yy dan itibaren başta İngilizler olmak üzere Avrupalılar, Ortadoğu ve Asya ülkeleri ile güvenle ticaret yapmak amacıyla askeri üsler kurdular. İngilizler ülkeye hakim oldular. Ülkeyi terk etmelerinden dolayı 7 emirlik 1971?de birleşerek BAE adını aldılar.
Yüzey Şekilleri: Büyük bölümünde düzlük ve hafif dalgalı alanlar bulunur. Musendem yarımadasının çok küçük bölümünde yükselti 3000m yi bulur. Ülke topraklarının büyük bölümü çöllerle kaplıdır.
İklim ve Bitki Örtüsü: Kurak çöl şartları hüküm sürer. Seyrek ot ve çalılarla kaplıdır. Son yıllarda denizden elde edilen suyun arıtılması ile kent ve önemli yolların kenarları kuraklığa dayanıklı ağaç ve çalılarla ağaçlandırılmaktadır.
Nüfus Yerleşme: Kuveyt asıllı Arapların büyük bölümü vahalarda ve diğer kısmı göçebe yaşarken, azınlıklar büyük kentlerde ticaretle uğraşmaktaydılar. 1962de Petrolün(doğal gaz) bulunmasıyla nüfus hızla artmıştır, göç eden yabancı sayısı fazladır. Abu Dabi, Dubai, El Ain şehirleridir.
Ekonomi: Topraklarının çok azı tarıma elverişlidir. Küçükbaş hayvan ve deve besiciliği önemlidir. Balıkçılık ve inci avcılığı gelir getiren uğraştır. Dünyanın bilinen en zengin petrol ve doğal gaz yataklarına sahiptir. Petrol sayesinde hızla kalkınmışlardır.
Gıda maddeleri, demir-çelik, giyim, dokuma, cam ürünleri, sebze ve meyve satarız, buna karşılık petrol alırız.
MISIR -Kahire-Araplar(Hami, Sami)-İslamiyet-Mısır Lirası
Afrika?nın KD?da, Akdeniz ile Kızıldeniz arasında yer alan Mısır?ın Asya?daki toprakları Sina Yarımadasındadır ve İsrail ile komşudur

**(¯`?????z ??????´¯)** · 12.02.09, 17:25

Tarihi: Tarihin en eski medeniyetlerinin kurulduğu Mısır, Nil Nehrinin hediyesidir. MÖ ki yıllarda krallık olan Mısır?ı Büyük İskender istila etmiştir. 7. yy dan itibaren Müslüman Arapların 1250?de Memluklerin egemenliğine giren ülke, 1517?de Osmanlı topraklarına katılmıştır.(400 yıl). İngilizler tarafından işgal edilen ülke, 1922 (1936) de bağımsız oldu. 1956?da Süveyş Kanalı millileştirilmiştir. 1967?deki Mısır-İsrail Savaşı?nda Amerika?nın arabuluculuğu ile Camp David Antlaşması imzalandı. İsrail ile diplomatik ilişkiler kuruldu, Araplarca yalnızlığa itildi, Arap aleminin önemli ülkelerinden olup, Arap siyasetinin belirlenmesinde önemli rol oynar.
Yüzey Şekilleri: Büyük bölümü deniz yüzeyine yakın plato görünümündedir. Platonun kuzeyinde üçgen şeklinde Nil Deltası yer alır. Nil Vadisi de kuzey-güney yönünde platoyu boydan boya yarar. Sina Yarımadasında 2500m yi aşan dağlar yer alır. Büyük bölümü çöllerle kaplıdır. Nil batısında Sahra çölü yer alır. Burada Kattara Çukuru denilen yerde yükseklik deniz seviyesinde -134m aşağı iner. Doğusunda Arabistan çölü bulunur. Nil, denize Reşiat ve Dimyat adlı iki koldan dökülür. Nil üzerinde Asvan Barajı yer alır, bu baraj dünyanın en büyük baraj gölü olan Nasır Gölü?nü oluşturur.
İklim ve Bitki Örtüsü: Sıcak ve kurak iklimin etkisinde kalan ülke, Sahra?dan gelen sıcak ve kuru hava kütlesinin etkisi altındadır. İlkbaharda güneyde oluşan YB dan kuzeydeki AB alanına doğru sıcak-kuru hamsin eser. En fazla Akdeniz kıyıları(200mm) yağış alır.
Seyrek görülen çöl bitkileri bitki örtüsünü oluşturur.
Nüfus Yerleşme: Büyük bölümü Hami(Berberi, Libya) ile Sami ırkına (Araplar) ait toplumlardır. Çoğu Müslüman 1/5?i Hıristiyan?dır Çoğunluğu Nil vadisi ve deltasında yaşar. Yarıdan fazlası kırsal alanda yaşar. Kahire(12 milyon) Afrika?nın en büyük kentidir. İskenderiye, Asvan, Süveyş, Minye, Port Said, İsmailiye şehirleridir.
Ekonomi: Tarım ağırlıklıdır. Sulu tarım ve modern metotlarla yılda birkaç kez ürün alınır. Pamuk ve çeltik başta gelir. Afrika?nın en fazla hurma üreticisidir. Pamuk uzun elyaflı(daha kaliteli) ayrıca rekor düzeyde verim alınır. Hayvancılık balıkçılık gelişmiştir. Petrol, doğal gaz ve fosfat çıkarılır.Sina yarımadası, Kızıldeniz kıyılarından 45 milyon ton petrol üretilir. Sanayide gelişmiş, Afrika?nın ikinci büyük ülkesi olmuştur. Süveyş Kanalı ve Piramitler ile Asvan Barajı, Nil nehri turistik bakımdan büyük gelir sağlar.
Demir-çelik, cam, plastik ürünleri, motorlu taşıtlar, kauçuk ürünleri,yapay elyap satarız. Petrol ve pamuk alırız.
LİBYA ? Trablusgarp-Arap, Berberi-İslamiyet-Libya Dinarı
Kuzey Afrika?nın orta kesiminde, Akdeniz kıyısında yer alır.
Tarihi: MÖ 7. yy da Kartaca Devleti?nin kurulduğu ülke daha sonra Helen, 1. yy da Roma, 7. yy da Arap hakimiyetine girdikten sonra 16. yy dan itibaren Osmanlı hakimiyetine girdi. 1911-1939 yılları arasında İtalyan kontrolünde kalmıştır. II. Dünya Savaşından sonra BM kararıyla 1951?de bağımsız oldu. 1969?da Albay Muammer Kaddafi askeri darbe sonucu Libya Arap Cumhuriyeti ilan edildi. Bazı terörist grupları desteklemesi ve İngiltere?deki uçak kazasında parmağı olduğu düşüncesiyle batılı ülkelerle ilişkileri iyi değildir.
Yüzey Şekilleri: Akdeniz kıyı kesimi ile Sahra Libyası olmak üzere iki kısımdan oluşur. Akdeniz kıyısında geniş ovalar, kıyıdaki ovaların gerisinde platoluk alan uzanır. Daha güneyde dünyanın en geniş çöllerinden Libya Çölü uzanır.
İklim ve Bitki Örtüsü: Akdeniz kıyısında Akdeniz, güneyde kurak iklim görülür. Sıcaklıklar yüksektir. Kıyıda Akdeniz bitkileri, çöllerde de zayıf bitki örtüsü görülür.
Nüfus Yerleşme: Berberi ve Araplardan oluşur. Ülkede 300 bin kadar yabancı işçi ve teknisyen vardır. Nüfus Akdeniz kıyı şeridinde ve iç kesimlerdeki vaha ile yarı kurak alanlarda toplanmıştır. % 65 kentlerde yaşar. Trablusgarp, Bingazi, Tobruk, Misurata, El Bedia önemli şehirleridir.
Ekonomi: Daha önce tarıma dayalı olan, ekonomisi Sirte Körfezi güneyinde petrolün çıkmasıyla Afrika?nın kişi başına düşen geliri en yüksek ve en zengin ülkesi olmuştur. Tarım faaliyetleri, kuzeydeki kıyı bölgesinde, orta bölgede ve yer altı su seviyesinin yüksek olduğu, verimli kaynakların bulunduğu vahalarda yapılır. Petrol ve doğal gaz önemli yer altı zenginliğidir. Ulaşım ağı gelişmemiştir.
İlişkilerimiz gelişmiştir. Birçok Türk firması ülkede çalışmaktadır Gıda maddeleri, demir-çelik, tekstil ürünleri, elektrikli aletler ve mobilya satarız, petrol ve gübre alırız.
BALKAN ÜLKELERİ
Sık ormanla kaplı sıradağ, dağlık anl***** gelen Balkanlar, Karadeniz ile Adriya denizi arasındaki sahaları oluştururlar. Ayrıca Balkanlar, Avrupa?nın güneyindeki üç büyük yarımadanın en doğuda yer alanı ve buradaki ülkeleri kapsayan bölgedir. Balkanlarda Alp dağlarının kollarından olan, Dinar, Pindus, Balkan, Rodop, ve Karpat dağ sıraları yer alır.
Balkanlar; Arnavutluk, Bulgaristan, Yunanistan, Türkiye?nin Avrupa toprakları, Slovenya, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Makedonya, Sırbistan-Karadağ(Yugoslavya Federasyonu), Romanya ve Moldova?yı içine alır.
Balkan ülkelerinin çoğu 14.-20.yy arasında Osmanlı hakimiyetinde kalmışlardır.Çok sayıda eser bırakmışlardır.
MAKEDONYA-Üsküp-Makedon-Hıristiyanlık, İslamiyet-Dinar
Eski Yugoslavya?nın dağılması üzerine 1991?de kurulmuştur. Kuzeyde Sırbistan-Karadağ, doğuda Bulgaristan, güneyde Yunanistan, batıda Arnavutluk ile çevrilidir.
Tarihi: MÖ 6. yy da kurulan devlet, Büyük İskender ile tanınmış, ölümü ile parçalanarak Roma İmp. sınırlarında onun da zayıflaması ile MÖ 6. yy da İslavlar yerleşti. 1371?den 19. yy a kadar Osmanlı egemenliğinde kalan ülke, II. Dünya Savaşı sonrası Yugoslavya sınırları içinde yer aldı. 1991?de bağımsızlığını kazandı.
Yüzey Şekilleri: Dinar Alplerinin yer aldığı ülke, çok engebelidir. Ortalama yükseltisi 1000m. Ülkedeki çöküntü arazilerin büyük kısmı faylarla çökerek oluşmuştur. Vardar nehri ve kolları ülkeyi parçalamıştır. En önemli akarsuyu Vardar?dır.
İklim ve Bitki Örtüsü: Karasal iklim görülen ülkede yağışlar daha çok kışın düşer. Ormanlar geniş yer kaplar.
Nüfus Yerleşme: Yarıdan fazlası Makedon, % 20 Arnavut, % 5 Türk Kırsal nüfus çoğunluktadır. Çoğu da(1/4?ü) Türk-İslam eserlerinin bulunduğu başkent Üsküp?tedir. Pirlepe, Ohri, Bitola, Stip önemli yerleşimleridir. Vardar çevresi yoğun nüfusludur.
Ekonomi: Tarım ülkesidir. En fazla tahıl yetiştirilir. Tarım faaliyetleri Vardar nehri ve kolları boyunca yoğunlaşmıştır. Sulamalı tarımın yaygın olduğu ülkede; pamuk, üzüm, tütün, şekerpancarı yetiştirilir. Koyun ve sığır yetiştirilir. Sanayi tesisleri Üsküp çevresindedir. Yunanistan?ın politik ve ekonomik baskısı nedeniyle dış dünyayla ilişkileri pek gelişmemiştir. Kendi ülkesinde yaşayan, bağımsızlık isteyen Makedonlar nedeniyle Makedon adını kullanmasına karşı çıkmaktadır. Türkiye Makedonya?ya diplomatik destek vermektedir. Kültürel bağımızın olduğu ülke ile ilişkilerimiz iyidir.
SIRBİSTAN - KARADAĞ -Belgrad-Sırp, Karadağlılar- Hıristiyanlık, İslamiyet-Dinar
Sırbistan ve Karadağ cumhuriyetlerinin birleşmesinden oluşmuştur. Kuzeyde Macaristan, doğuda Romanya ve Bulgaristan, güneyde Makedonya ve Arnavutluk, batıda Hırvatistan ve Bosna-Hersek ile komşudur. GB da Adriya Denizinde 100km uzunluğunda kıyısı vardır.
Tarihi: Yaklaşık 500 yıl Osmanlı egemenliğinde kalan Yugoslavya, 1918?de Bosna-Hersek, Sırbistan, Hırvatistan, Slovenya, Makedonya ve Karadağ?ın bir araya gelmesiyle kuruldu. 1991?de Yugoslavya?nın dağılmasıyla Sırplar ve Karadağlılar, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti çatısı altında kaldılar.
Yüzey Şekilleri: Dağlıktır. Doğusunda Balkan dağlarının batı uzantıları, batısında Dinar Alpleri, güneyde ise Şar dağları yer alır. Adriya Denizine açılan GB ucu Karadağ olarak bilinir. Kireçtaşlarının yer aldığı bu sahada karstik şekiller yaygındır. Ülkenin kuzeyinde Tuna, Sava ve Tisa ırmaklarının suladığı verimli tarım alanları(Voyvodina Bölgesi) ovalıktır.
İklim ve Bitki Örtüsü: Büyük bölümünde karasal iklim etkilidir. Adriya denizi kıyıları ve yakın çevresinde Akdeniz iklimi etkilidir. Kuzeyde 700 mm olan yağış, güneyde artar. Ormanlık alanlar 1/4 alan kaplar. Dinar Alpleri ve Balkan dağları yüksek kesimleri orman. Kardağ?da iğne yapraklı ormanlar yer alır.
Nüfus Yerleşme: Nüfus yoğunluğu fazladır. Çoğunluğu Sırplar oluşturur. Karadağlılar Karadağ bölgesinde, Türkler ve Arnavutlar, Kosova çevresinde yaşarlar. Kosova Özerk Bölgesi?nin başkenti Priştine?dir. Belgrad, Niş, Priştina, Titograd, Novisad önemli şehirleridir
Ekonomi: Ülke ekonomisi tarım ve sanayiye dayalıdır. Voyvodina bölgesi tarımsal faaliyetlerin yoğun olduğu sahadır. Buğday, mısır, şekerpancarı, sulanabilen alanlarda erik ve üzüm yaygındır. GB da karstik araziden dolayı hayvancılık yapılır. Linyit, ***sit, bakır, kurşun ve çinko çıkarılır. Gelişmiş ulaşım ağına sahiptir. Sırpların Bosna-Hersek?teki Müslümanlara, Kosova?daki Türk ve Arnavutlara insanlık dışı hareketlerinden ilişkilerimiz gelişmemiştir.
BOSNA-HERSEK- Saraybosna- Boşnaklar ve Sırplar-İslamiyet,Hıristiyanlık-Yeni Yugoslav Dinarı
Ülkenin kuzeyine Bosna, güneyine Hersek denir. Doğusunda Sırbistan-Karadağ, kuzey-güney ve batısında Hırvatistan yer alır.Adriya Denizine sadece 20 km uzunluğunda kıyısı vardır.
Tarihi: Roma, Bizans, Macaristan etkisinde kalan ülke topraklarında Sırp, Hırvat ve Venedikliler mücadele etmişler, 1353?de kısa süre Bosna bağımsız kalan ülke; 1463?te Osmanlı topraklarına katılmış ve halkın çoğunluğu İslamiyet?i kabul etmiştir. 1992?de bağımsız oldular. Bosnalı Sırplar, ülkede soykırım başlattılar, BM ve NATO müdahalesi ile barış yapıldı.
Yüzey Şekilleri: Adını Bosna ırmağından alan dağlık bir ülkedir. Ülkenin ortasında Dinar Alpleri bulunur. Kuzeyde Posavina Ovası ve bunu sulayan Sava nehri, güneyde Neretva nehrinin suladığı Humina ovası yer alır. Drina diğer akarsuyudur. Güneyi kalkerli yapıya sahip.
İklim ve Bitki Örtüsü: Adriya kıyılarında Akdeniz, iç kesimlerde karasal iklim hüküm sürer. Ülkenin yarsına yakını ormanla kaplıdır. Kayın ve iğne yapraklı Bosna ormanları yer alır.
Nüfus Yerleşme: Ülkenin batı ve orta bölümünde yaşayan Müslüman Boşnaklar (% 44), kuzeybatı ve doğuda yaşayan Sırplar (% 31), güneyde yaşayan Hırvatlar geriye kalan nüfusu oluşturur. Saraybosna, Mostar, Tuzla önemli kentleridir(Türk-İslam eserleri)
Ekonomi: Sanayi ve tarım ülkesidir. Tarım daha çok ülkenin kuzeyinde Bosna bölgesinde yapılır. Güneydeki Hersek bölgesi engebeli olduğu için sadece Neretva ırmağı boyunca tarım yapılır. Ormancılık ve hayvancılık önemlidir. Ormanlarda 7 milyon m3 kereste üretilir(Türkiye?nin ortalama üretimi 6 milyon m3)Faal nüfusun % 45?i sanayide çalışır. Kağıt, demir-çelik, içki sanayi gelişmiştir. İlişkilerimiz son derece iyidir. Haklı davasını savunmakta ve her zaman yardım yapmaktadır.
HIRVATİSTAN-Zagrep-Hırvatlar-Hıristiyanlık-Hırvat Dinarı
Adriya Denizi kıyısında, Dalmaçya ve Slavonya ve İstiriya yarımadasının büyük bölümünü kaplar.
Tarihi: Roma Devleti?nin parçalanmasından sonra krallık kurdular, iç savaşlar nedeniyle 1091?de Macar hakimiyetine girdi. 1526?da Osmanlı ve Avusturya arasında ikiye bölündü. 1699?da Avusturya kontrolüne geçti. 1918?de Avusturya-Macaristan?ın yıkılmasıyla Yugoslavya Devleti içinde yer aldılar. 1991?de bağımsız oldular. Ülkedeki Sırp azınlığın Sırbistan?a katılmak istemeleri nedeniyle iç karışıklıklar yaşanmaktadır.
Yüzey Şekilleri: Sava ve Drava nehirlerinin suladığı topraklarda geniş ovalar yer alır(Hırvatistan Mezopotamya?sı denilir). Burada yer yer tepe ve dağlara rastlanır. GB Dinar Alplerinin varlığı nedeniyle dağlıktır. Güney kıyıları Dalmaçya olarak adlandırılır. Kıyıya paralel uzanan, girintili çıkıntılı çok sayıda ada uzanır, vadilerin alçak kısımlarının sular altında kalmasıyla oluşan bu kıyı tipine Dalmaçya denir.
İklim ve Bitki Örtüsü: Kuzeyde ve iç kesimlerde karasal, Dalmaçya kıyılarında Akdeniz iklimi görülür. 1/3?ü ormanlarla kaplıdır. Kıyıda maki, Dinar Alplerine doğru geniş ve iğne yapraklı ormanlar yer alır.
Nüfus Yerleşme: Katolik mezhebine sahip Hırvatlar çoğunluktadır. Ortodoks Sırplar azınlıktır. Nüfusun yarısı şehirlerde yaşar. Nüfus artış hızı düşüktür. Zagrep(400 bin), Split, Rijeka, Dubrovnik önemli şehirleridir.
Ekonomi: Tarım, sanayi ve Adriya kıyılarında turizm yapılır. Ülkenin doğu ve orta kesiminde, Drina ve Sava?nın suladığı verimli ovalarda tarım yapılır. Adriya kıyılarında balıkçılık da yapılır. Taş kömürü, civa, petrol ve ***sit çıkarılır. Gemi yapım, demir-çelik, kimya, alüminyum sanayisi gelişmiştir. İlişkilerimiz gelişme aşamasındadır.
SLOVENYA- Lyubliyana-Slovenler- Hıristiyanlık ? Tolar
Adriya Denizi KD da yer alır. Çok dar bir kıyı şeridine sahiptir.
Tarihi: Ülke tarihi 5.-6. yy da Roma egemenliğinde kalan sahalara Slovenlerin yerleşmesi ile başlar. Avusturya Dükü?nün egemenliğinde kalan Slovenler, Avusturya-Macaristan?ın çökmesinden sonra Yugoslavya Cumhuriyeti?nin çekirdeğini oluşturdular, dağılmasıyla 1991?de bağımsızlıklarını kazandılar.
Yüzey Şekilleri: Dağlıktır. Sloveyna Alpleri olarak bilinen sıradağlar, kuzeydoğuda yer almaktadır. Doğuda Macaristan ovalarının uzantısı düzlükler yer alır. 46km uzunluğunda Adriyaya kıyısı vardır. Karst topografyası gelişmiştir(mağara, dolin, su yutan).
İklim ve Bitki Örtüsü: Adriya kıyısında Akdeniz iklimi, yükseklerde karasal, dağ iklimi etkilidir. Kuzeyden esen soğuk bora rüzgarları sıcaklığı düşürür. Yarısı ormanlarla kaplıdır.
Nüfus Yerleşme: % 90 Slovenler, Sırp, Hırvat, Boçnak ve İtalyanlar. Yüz ölçüme göre nüfusu fazladır. Lyubliyana, Maribor, üzümleri ile tanınan Drava, Celje, Kranj önemli yerleşmeleridir.
Ekonomi: Sanayileşmiş ülke, Yugoslavya?dan ayrılan ülkelerden en zenginidir. Sanayi ve madencilikten(köür, civa, demir) elde edilen gelir, milli gelirin yarıdan fazlasını oluşturur. İleri tarım teknolojileri uygulanarak yüksek verim elde edilir. Hayvancılık gelişmiş, süt ve peynir bol miktarda üretilir. Turizm potansiyeli, karstik alanlardan dolayı yüksektir. Tabanından su fışkıran güzel gölüyle ünlü Bled yöresi çok sayıda turist çekmektedir.
İlişkilerimiz gelişme aşamasındadır.
ARNAVUTLUK-Tiran-Arnavutlar- İslamiyet,Hıristiyanlık-Lek
Balkan Yarımadasının GB da, Adriya Denizi?nin güneydoğusundadır
Tarihi: MÖ 1.yy da Romalılar tarafından işgal edilen ülkeye, Gotlar, Grekler ve Sırplar yerleşmişler. 14. yy da Osmanlı egemenliğini tanımış, 1913?de bağımsızlığına kavuşmuş ülke, 1939?da İtalyanlarca işgal edilmiştir. 1946?da tek partili, 1990?da çok partili demokratik rejime geçilmiştir. Ekonomik ve siyasi istikrar iyi değildir.
Yüzey Şekilleri: Büyük bölümü dağlıktır. KB-GD yönlü uzanan dağlar, Dinar Alplerinin devamı olup, akarsularca parçalanmıştır. Ovalık alanlar, batıda Adriya kıyısından başlar, orta bölümde akarsu vadileri boyunca iç kesimlere sokulur. Birçok göl vardır. İşkodra ve Ohri en büyükleri, Drina başlıca akarsuyudur.
İklim ve Bitki Örtüsü:Kıyıda Akdeniz, iç kesimlerde karasal iklim görülür. Kıyıda makiler, yükseklerde ormanlar vardır.
Nüfus Yerleşme:Büyük kısmı Müslüman Arnavut?tur. Nüfusun 1/3?ü kentlerde yaşar. Kıyı ve akarsu vadileri yoğun nüfusludur. Tiran, İşkodra, Berat, Dıraç, Avlonya, Elbasan önemli şehirleridir.
Ekonomi:Avrupa?da geliri en düşük ülkelerdendir. Tarım ülke ekonomisinin temelini oluşturur. Buğday, mısır ve çeltik önemlidir.Krom yatakları bakımından zengindir. İşsiz kalanlar Yunanistan?a çalışmaya gider. İlişkilerimiz gelişme aşamasındadır. Gıda maddeleri, konfeksiyon ürünleri satarız, deri satın alırız.
BAŞLICA AVRUPA ÜLKELERİ
İTALYA-Roma-Etnik Yapı Karışık-Hıristiyanlık-Euro
Akdeniz?e doğru çizme şeklinde sokulan ülke, aynı adla anılan yarımada üzerindedir. Kuzey-güney doğrultusunda 1250km uzunluktadır. Güneyde Mesina Boğazı ile ayrılan Sicilya(Akdeniz?in en büyük adası) ile batıdaki Sardinya adaları İtalya?ya aittir.
Tarihi: MÖ 7. yy da Etrüskler, MÖ 8. yy da Roma İmparatorluğu tüm Akdeniz?e hakimdi. Ancak Hıristiyanlığın yayılmaya başlamasıyla zayıflamış, taht kavgaları, kötü yönetim ve kavimler göçü nedeniyle 375 yılında ikiye ayrılmıştır. Roma Devleti mirası üzerine oturmuştur. Yıkılmasıyla, 5. ve 6. yy da Almanlar ve Lombartlar tarafından istila edilmiştir. 9. ve 10. yy da İtalya, Hıristiyanlarca kutsal sayılan konuma gelmiştir. Üçlü İttifaka katılmış, 1890 da Etiyopya?ya saldırmış, 1911-12 de Libya?ya saldırır. 1914?de I. Dünya savaşına İtilaf devletleri safında yer alır. Az bir toprakla çekilir. Savaş sonunda siyasal ve toplumsak bunalım yaşanır. Musollini Romaya yürür, kral Musollini?yi başbakan yapar. Bu dönem diktatörlüğün olduğu, özgürlüklerin kısıtlandığı, partilerin bulunmadığı bir süreçtir. Musollini, 1935 Etiyopya?yı(Habeşistan) alır, 1939 da Arnavutluk?u alır, Hitler ile antlaşma yaparlar. 1940 da 2. Dünya savaşında Almanya safında yer alır, ağır yenilgiye uğrarlar. 1945 savaş sonrası istifaya zorlanır, kral tarafından göz altına alınır, Almanlar tarafından kaçırılarak kuzeyde bir hükümet kurar. Musollini ile savaşılır ve idam edilir. 1946?da Monarşi biter, cumhuriyet kurulur. 1979?da NATO?ya, 1951?de Avrupa Kömür ve Çelik Birliğine, 1958?de AET üye olur. 1950?den sonra hızla sanayileşir. Bu olaya İtalyan mucizesi denilir.
Yüzey Şekilleri: Kuzey İtalya denilen ülkenin kuzeyini, Alp Dağları çevirmiştir. Bu dağlar üzerinde sirk gölleri, derin vadiler, yüksek geçitler yer alır. Ülkenin nüfus ve ekonomik bakımdan en yoğun bölgesidir. Yarımada İtalyası denilen yarımada üzerinde yay biçiminde Apeninler uzanır. Üzerinde kırıklıklar ve volkanlar görülür. Alpler ile Apeninler arasında Po Ovası yer alır. Po nehrinin getirdiği alüvyonlarla oluşmuştur. Adalar İtalyası, Sardinya Sicilya ve 200 kadar irili ufaklı adalardan oluşur. Sicilya Messina Boğazı ile ayrılır. Adada Etna volkanı etkindir. Kapri adası turistik bakımdan önemlidir. Po en önemli akarsuyudur. Tiber, Adige, Arrno akarsuları vardır. Akarsu bakımından zengin olması sonucu sulamada ve elektirik enerjisi üretiminde yararlanır.
İklim ve Bitki Örtüsü: Yarımada İtalyası ve Adalarda Akdeniz iklimi, kuzeyde Po Ovası ve Alp eteklerinde karasal iklim görülür. Akdeniz iklim alanlarında maki, daha fazla yağışlı yerlerde iğne yapraklı ormanlar görülür.
Nüfus Yerleşme: % 72?si kentlerde, % 28 kırsal alanda yaşar. Son yıllarda nüfusu azalma sürecine girmiştir. Nüfusun büyük kısmı Kuzey İtalya?da yaşar.Kıyı ve ovalık alanlar(Po ve Venedik ovaları)nüfusun yoğun olduğu, dağlık alanlar ise az olduğu sahalardır. Avrupa?nın en kalabalık ülkelerindendir. İşsizlik nedeniyle dış ülkelere büyük ölçüde göç yaşanır. Milano, Napoli, Cenova, Roma, Torino, Floransa önemli şehirleridir.
Ekonomi: Önemli bir tarım ülkesidir. Ülkede halkın % 9 u tarım, % 70 kadarı da mera hayvancılığı yapar. Şarap, zeytinyağı, çeltik, sebze ve meyve yetiştiriciliğinde Avrupa?da ilk sıralarda gelir. Alplerde yapılan mandıracılık ile, Avrupa?nın sayılı peynir üreticilerindendir. Yer altı kaynaklarınca fakirdir. Sanayisi gelişmiştir. Diğer Avrupa ülkelerinden 100 yıl sonra sanayileşmeye başlamıştır. Ulusal gelirin yarıya yakını sanayiden sağlanır. Venedik?te gemi yapım, uçak, otomotiv sanayi gelişmiştir. Gelir kaynakları içinde turizm önemli yer tutar. Avrupa?da turizm gelirleri bakımından ilk sıralarda yer alır. Enerji üretiminin büyük kısmını ithal ettiği kömürlerle çalışan termik santrallerden sağlar. Ulaşım ağı gelişmiştir.
Türkiye ile ilişkileri gelişmiştir. Ham demir, konfeksiyon, pamuk ipliği satar, kimyasal ürünler, makineler, optik aletler satın alırız.
İSPANYA-Madrid-Hıristiyanlık-Euro
İber yarımadasında yer alır. Akdeniz?deki Balear, Atlas Okyanusundaki Kanarya adaları ile Fas?ın kuzey kıyısındaki Septe ve Melia kıyı kentleri İspanya sınırları içerisinde yer alır.
Tarihi: İnsan topluluklarının en eski yerleşim alanlarındandır. MÖ 1000 yıllarında Keltler, daha sonra Fenike ve Kartacalılar, MÖ 218?de Roma İmparatorluğu egemenliğinde kalmışlardır. 5. yy da kuzeyden gelen Germenler ülkeyi istila eder, Vandallar ve Vizigotlar Katolik olmuşlardır. Bu nedenle karışık bir yapı vardır. 711?de bu karışıklıktan yararlanan Araplar(Tarık bin Ziyad) Endülüs?te parlak bir medeniyet kurmuşlar; Hıristiyan ve Yahudilere baskı yapmamışlardır. Daha sonra zayıflamış ve 20 emirliğe bölünmüş, Hıristiyan İspanyollar egemenliğindeki bölge güçlenir, Hıristiyan krallar gelişir, Müslümanların elinde sadece 1 emirlik kalır. Ülke yerel ayrıcalıklara rağmen 1500?den önce siyasal bakımdan bütünlüğünü tamamlar. 16. yy da gücünü yavaş yavaş yitirmeye başlar, Ferdinand mezhep ve din ayrılıklarında kıyıma geçmiş; Yahudiler ticaret ellerinde olması nedeniyle, Müslümanlarla birlikte sürülürler. 17. yy da Otuzyıl Savaşları(1618-1648) Almanya ile İspanya birliktedir, Fransa?ya karşı savaşta yenilince üstünlük Fransa?nın eline geçmiştir. 18. yy da İspanya Veraset Savaşları, Yediyıl Savaşları(Frans-İngl) dolaylı etkileri sonucunda ABD?de bağımsızlık süreci başlar, sömürgelerini yitirmeye başlar. 18.yy da Fransız Devrimi olur, Napolyon Savaşları ile kötü, önemsiz bir ülke haline gelir. 19. yy da halk özgürlük için ayaklanır, cumhuriyet ilan edilir. 1960 da Ekonomide liberalleşme olur, sanayileşme süreci başlar. 1982?de sosyalistler başa geçer.
Yüzey Şekilleri: İsveç?ten sonra ikinci yüksek ülkedir. Üç kısımdan oluşur. Dağlık alanlar; kuzeyde Kantabriya, Pireneler ile İber Dağları, güneyde ise Morenalar, Nevadalar ve Betik başlıca kıvrımlarıdır. ***rra Nevada yüksekliği fazla olan güney dağlık alandır. Burada 3500m yi bulan Mulhacen tepesi İspanya?nın en yüksek tepesidir. Orta Kesim; Masa gibi düz anl***** gelen Mesata platosu yer alır. Mesata?nın kuzeyinde Douro, güneyinde Tajo nehirleri ortada da ***rra Grada dağları vardır. Çöküntü havzaları; kuzeyde Douro, doğuda Ebro ile güneydeki Gualdaguivir havzalarıdır. Kıyı ovaları ise; Akdeniz ve Atlas Okyanusu kıyılarındaki büyük nehirlerin deltalarındadır. Ebro, Tajo, Guadiana ve Gualdaguivir başlıca akarsularıdır(elektrik - sulamada kullanılan)
İklim ve Bitki Örtüsü: Mesata?da karasal, KB Atlas Okyanusu kıyılarında okyanusal karakterli, güney ve doğuda Akdeniz iklimi görülür. Üçte biri ormanlarla kaplıdır. Güneyde makiler, yükseklerde ormanlar yer alır. Kuzeyde nemli karakterli ormanlar yaygındır.
Nüfus Yerleşme: Avrupa?nın en fazla nüfuslu ülkelerinde sayılır. Nüfus artış hızı düşüktür. % 91 kent, % 9 kırsal alanda yaşar. Üç ayrı yerde serbest dil vardır. Fransızca(GD), Portekizce(KB), Bask(Kuzeyde). İç kesimlerde nüfus yoğunluğu az(25 kişi), kıyılardaki ovalarda fazladır(125 kişi). Madrid, Barcelona, Sevilla, Valenciya, Cordoba, Malaga önemli şehirleridir.
Ekonomi: Tarımı gelişmiştir. Toprakların yarıya yakını tarıma elverişlidir. Kıyıda sulama yaparak iki kez ürün alınırken, iç kesimlerde tahıl üretilir. Zeytin ve zeytin yağı üretiminde dünyada ilk sıralarda yer alır. Üzüm ve şarap üretiminde de önemli yere sahiptir. Turizm önemli gelir kaynaklarındandır. 40 milyon civarı turist gelir. Turizm geliriyle Avrupa ülkeleri içinde ilk sıralarda yer alır. Dış ticaret açığını turizm gelirleriyle kapatır. Yer altı kaynakları çeşitlidir. Civa üretiminde dünyada 4. sırada olup, AB ülkeleri içinde çıkarılan bakırın tam***** yakınını karşılar. Sanayisi, özellikle de otomotiv(Seat) gelişmiştir. Uçak, gemi, kimya, gübre sanayi gelişmiştir. En fazla ABD ve AB ülkeleri ile ticaret yapar.
Türkiye çimento, giyim, cam ve plastik ürünleri satar, uçak, demir-çelik ürünleri, kimyasal ürünler alır.
PORTEKİZ-Lizbon - -Hıristiyanlık-Euro
İber Yarımadası?nın Atlas Okyanusuna bakan kıyısında yer alır. Okyanustaki yarı özerk olan Madeira ve Azor adaları ülkeye aittir.
Tarihi: Tarih öncesi dönemde yerleşmeye açılan ülke, 700?lü yıllarda Arapların egemenliğinde kalmış daha sonra Portekiz krallığı kurulmuştur. 15. yy da keşif hareketlerinde bulundular, koloniler kurdular. Rönensans döneminde büyük ilerleme sağladılar. Dünyanın dört bir yanında topraklar elde ettiler. Zamanla sömürgelerini kaybetti, ekonomik olarak zayıfladı. 20. yy da ülkede sık sık rejim değişti. 1910?da krallık yıkılıp cumhuriyet kuruldu.
Yüzey Şekilleri: Orta kesiminde İspanya Mesetası yer alır.KD ve ortada İspanya sınırına yakın yerler dağlıktır. Atlas Okyanusu kıyıları yer yer kayalık ve yalıyarlar, kumsallar şeklindedir. Ortada Sado ve Tajo önemli ıramakları, ağızları içeriye doğru sokulur. Tajo ve Mondego nehirleri arasındaki temiz kumsallar Batı Avrupa?nın en önemli plajlarını oluşturur.
İklim ve Bitki Örtüsü: Okyanusal karakterli iklim görülür. Kışlar ılık, yazlar serindir. Sıcaklık farkı az, her mevsim yağışlıdır. Meşe yaygındır. Güneyde makiler, kuzeyde kozalaklı türler yaygındır.
Nüfus Yerleşme:% 34 kent, % 66 kırsal kesimde yaşar.
Ekonomi:Tarım % 20, % 35 Sanayi, Ormancılık ve balıkçılık, tungsten çıkarılan en önemli maden.

Seçenekler
Yazdırılabilir şekli göster Sayfayı E-Mail olarak gönder