merve3

Dil ve Anlatım Dersi
Birinci Dönem İkinci Yazılı Sınav Sorularıdır.

Bir haber döndürebilir beni
Buğulu mavi bozkır günlerime
Sarınıp yıldızlı gecelere, öyleki
Çekip gidebilirim ipsiz serseri
Çalımsız bir ıslık tutarak
Kırık dökük dizelerime benzeyen.
Ahmet Ada
S. 1. Yukarıdaki şiirdeki alışılmış ve alışılmamış bağdaştırmaları bularak aşağıya yazınız. (2+2+2+2+2= 10 P)
Alışılmış bağdaştırma Alışılmamış bağdaştırma







I. İkisi de bir insanın hayatını bu yapıtlardan üstün tutuyorlar.
II. İnsan sıcaklığı değerlerin en yücesidir.
III. Yıllar sonra da Fransız Sartre, bir insanın Chartes Katedralinden değerli olduğunu söylemişti.
IV. Büyük düşünce adamları ayrı kültürden olsalar da ortak noktada buluşabiliyorlar.
V. Sait Faik yıllar önce bir insanın Süleymaniye?den daha değerli olduğunu yazmıştı.
S. 2.
a) Numaralanmış cümlelerden bir paragraf oluşturulursa, aşağıdaki sıralamalardan hangisi doğru olur? (5 P)
A) III. ? IV. ? V. ? I. ? II. B) II. ? V. ? I. ? IV. ? III. C) II. ? V. ? III. ? I. ? IV.
D) IV. ? III. ? V. ? II. ? I. E) III. ? II. ? I. ? IV. ? V.

b) Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir paragrafın başlangıç cümlesi olabilir? (5 P)
Oysa bu sanatçının çağında daha niceleri yaşamış, ürün vermiştir.
Kimi ise sanatın en çetin doruklarına tırmanmayı bilmiştir.
Bir de gerçek insanlık örneği olmuş kişiler vardır.
Bunun bir nedeni olmalı diye düşünmez misiniz?
Geçen gün şiir kitaplarını şöyle bir karıştırdım.

S.3. Aşağıdaki cümlelerde noktalı yerleri doldurunuz.
a) Metinler cümlelerden oluşan anlamlı birimlerdir. Bu bir örgüdür, bir sistemdir. Metni meydana getiren parçalar arasındaki anlam ilişkisine ???????.. denir. (4 P)
b) Kişiden kişiye değişmeyen, kanıtlanabilen bilgilerin kullanıldığı anlatıma ?????.. denir. (3 P)
c) Cümle içinde başkasına ait bir sözü değiştirmeden aktarmaya ??????.. anlatım denir. (3 P)

Kavuşmak bir gün toprağa
Bir bahar cümbüşü olmak
Dört mevsimde ayrı ayrı
Tabiatın düşü olmak.
Yusuf Ziya Ortaç
S. 4. Yukarıdaki dörtlükte işlenen temayı belirtiniz. (10 P)




S. 5.
a) ?Özlem ve sevinç? temalarının işlenebileceği üçer konu belirleyip aşağıda boş bırakılan yere yazınız. (3+3= 6 P)



b) ?Sevgi? temasını zaman, mekân, kişi ve bağlam çerçevesinde sınırlandırıp aşağıda boş bırakılan yere yazınız. (4 P)


Nereye baksam mutluluk, umut, sevgi;
Nereye gitsem bir uçarılık yüreğimde,
Alışmadığım iyimser duygular,
Gökyüzü inadına mavi,
Yaşamak inadına güzel!
S. 6. İletişim şemasını çizerek yukarıdaki şiirdeki iletişim ögelerini bu şemada gösteriniz. (2+2+2+2+2= 10 P)





S.7. Kelimeler, farklı ortamlarda değişik anlamlar ifade edecek şekilde kullanılabilir. Bu kullanımlara ?bağlam? adı verilir. Bu tanımdan hareketle ?diş? sözcüğünü 3 farklı bağlamda kullanınız. (3+3+4=10 P)





S.8. Aşağıda verilen cümleler hangi anlatıma örnektir? Karşılarına yazınız. (3+3+2+2= 10 P)
En iyi romanlar bir bunalım döneminde yazılır, der Dostoyevski. ???????????..
Annem, akşam eve erken gelmem gerektiğini söyledi. ????????????????
Yazar bu kitabına on iki hikâye koymuş. ?????????????????????.
Karadeniz kıyılarının insanı etkileyen çarpıcı bir güzelliği var. ????????????..

S. 9. Aşağıdaki cümlelerde bağlaşıklığa veya bağdaşıklığa uyulmaması sonucu ortaya çıkan anlatım bozukluklarını düzelterek doğru şekillerini cümlenin altında boş bırakılan yere yazınız. (2+2+2+2+2= 10 P)
Küçük kızın saçları hayli büyümüş.

Şimdi yan oturup doğru konuşalım. Bu ülkenin hali ne olacak?

İhtiyar çobanla konuşmaya devam ediyordu.

Orhan?ın sinirleri epeyce bozulmuş ve oldukça üzülmüştü.

Gülşah kardeşini çok sever, sık sık armağanlar alırdı.

S. 10. Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Cümledeki bilgi doğruysa ?D?, yanlışsa ?Y? yazınız. (2+2+2+2+2=10 P)
a) (...) Açık bir anlatımda edebî sanatlara yer verilir.
b) (...) Duru bir anlatımda gereksiz ifadelere yer verilmez.
c) (...) Başlık, temayı sınırlandıran ve somutlaştıran bir göstergedir.
d) (...) Tema, sınırlandırılıp somutlaştırılarak konu hâline getirilir.
e) (?) Alanında başarılı olmuş kişilerle yapılan karşılıklı konuşmaya münakaşa denir.

Fehim YILMAZ
Türk Dili ve Edb. Öğrt.

2006-2007 Eğitim-Öğretim Yılı Bafra Lisesi 10 TM C Sınıfı Dil ve Anlatım Dersi
Birinci Dönem İkinci Yazılı Sınav Soruları Cevap Anahtarıdır.

C. 1.
Alışılmış bağdaştırma Alışılmamış bağdaştırma
Yıldızlı geceler Buğulu mavi bozkır günleri
İpsiz serseri
Çalımsız bir ıslık
Kırık dökük dizelerim

C. 2.
a) C) II. ? V. ? III. ? I. ? IV.
b) E) Geçen gün şiir kitaplarını şöyle bir karıştırdım.

C. 3.
a) Bağdaşıklık
b) Nesnel anlatım
c) Doğrudan (düz) anlatım

C. 4. **üm

S. 5.
a) Memleket özlemi, anne özlemi, arkadaş özlemi ? Şampiyonluk sevinci, üniversiteyi kazanma sevinci, takdir alma sevinci
b) Günümüzde bizim toplumumuzdaki insan sevgisi

C. 6.
Gönderici: Şair
Alıcı: Okuyucu
İleti: Yaşama sevinci
Kanal: Şiir aracılığıyla
Bağlam: Metin

C. 7.
Dişimin ağrısından bu gece uyuyamadım.
Cacığa bir diş sarımsak koydum.
Babam bu evi dişinden tırnağından artırarak yaptı.

C. 8. Doğrudan (düz) anlatım ? dolaylı anlatım ? nesnel anlatım? öznel anlatım

C. 9.
Küçük kızın saçları hayli uzamış.
Şimdi eğri oturup doğru konuşalım. Bu ülkenin hali ne olacak?
İhtiyar, çobanla konuşmaya devam ediyordu.
Orhan?ın sinirleri epeyce bozulmuş ve Orhan oldukça üzülmüştü.
Gülşah kardeşini çok sever, kardeşine (ona) sık sık armağanlar alırdı.

C. 10.
a) (Y) Açık bir anlatımda edebî sanatlara yer verilir.
b) (D) Duru bir anlatımda gereksiz ifadelere yer verilmez.
c) (D) Başlık, temayı sınırlandıran ve somutlaştıran bir göstergedir.
d) (D) Tema, sınırlandırılıp somutlaştırılarak konu hâline getirilir.
e) (Y) Alanında başarılı olmuş kişilerle yapılan karşılıklı konuşmaya münakaşa denir.


Fehim YILMAZ
Türk Dili ve Edb. Öğrt.


Merhaba yeni gelen gün, Haydi bakalım başla işine,
Gökyüzünde belirsiz aydınlık, İlk vapuru, ilk treni,
Denizde çivit mavisi, İlk uçağı kaldır,
Merhaba yaşam gücüm. Dünyamızın çarkı dönsün.

Şu çarpan yüreğimizin
Umudunun sende olduğunu bil,
Bil de ona göre davran,
Getireceğin mutluluğu getir.
Sabahattin Kudret AKSAL

S. 1. Bir şiir yazacak kadar şaire coşku ve heyecan veren hangi olaydır? Şair, yeni gelen günü nasıl karşılıyor?







S. 2. Şairin yeni gelen günden bekledikleri nelerdir? Şiirde işlenen ana duyguyu belirtiniz.







S. 3. ?Duru cümle gereksiz sözcüklerden arındırılmış cümledir.? Bu özellikten hareketle aşağıdaki cümleyi, cümlede duruluk açısından değerlendirerek doğru şekilde yeniden yazınız.
?Okuduğum sınıf okulumuzun üst katında geniş bir sınıftır.?







Saçların omuzlarından aksın
Mermer üzerinden geçen su gibi.
İçinde bir engin his duyacaksın
Yaz vaktinin gündüz uykusu gibi.

S. 4. Yukarıdaki dörtlükte işlenen temayı belirtiniz.



Şu yalan dünyaya geldim geleli
Tas tas içtim ağuları sağ iken
***** felek vermez benim muradım
Viran oldum mor sümbüllü bağ iken
Karacaoğlan
S. 5. Yukarıdaki dörtlük hangi şiir türünde yazılmıştır? Bu şiir türü hakkında kısaca bilgi verin.





S. 6. Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Cümledeki bilgi doğruysa ?D?, yanlışsa ?Y? yazınız.
a) (...) Açık oturum ve panel özellikleri yönüyle birbirine benzer.
b) (...) Panelde konuşmacı sayısı 7 ile 8 arasında değişir.
c) (...) Panel sonunda dinleyiciler panel üyelerine soru soramaz.
d) (...) Panelde aynı konunun farklı yönleri üzerinde durulur.
e) (...) Panelde toplumu ilgilendiren konular üzerinde durulur.

S. 7. Aşağıdaki cümlelerde noktalı yerleri doldurunuz.
a) Doğru bir cümlede akıcılık ?????., ??????.., ???????. Özellikleri aranır.
b) Bir betimlemenin en önemli kaynağı ??????. yapmaktır.

Benim yarim gelişinden bellidir
Ak elleri deste deste güllüdür
Eşinden ayrılan neden bellidir
Melil, mahzun gezer iller içinde
Karacaoğlan
S. 8. Yukarıdaki dörtlüğün temasını ve konusunu belirtiniz.






S. 9. Varlıkları en belirgin özellikleriyle tanıtma, göz önünde canlandırma işi; başka bir deyişle varlıkların sözcüklerle resmini yapma işi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Plân B) Betimleme C) Bilgi toplama D) İnceleme E) Not alma

S. 10. Anlatılan, okunan, konuşulan bir şeyin ya da bir yapıtın özünün bozulmadan kısaltılmasına ne denir?
A) Kaynak gösterme B) Not alma C) Alıntı yapma
D) Özet çıkarma E) Gözlem yapma

Puanlama: Her soru 10 puandır. İstediğiniz sorudan başlayabilirsiniz.
Başarılar dilerim. 09.11.2006

Fehim YILMAZ Semra ÇAKMAKLI
Türk Dili ve Edb. Öğrt. Türk Dili ve Edb. Öğrt.



2006-2007 Eğitim-Öğretim Yılı Bafra Lisesi 10 TM ????. Sınıfları Dil ve Anlatım Dersi Birinci Dönem Birinci Yazılı Sınav Soruları Cevap Anahtarıdır.

C. 1. Yeni bir günün başlamak üzere olmasıdır. Şair yeni gelen günü sevinç, heyecan, coşku ve umutla karşılıyor.

C. 2. Şairin yeni gelen günden bekledikleri: Dünyada her işin düzen içerisinde yürümesi ve insanlara mutluluk getirmesidir. Şiirde işlenen ana duygu: Yeni gelen bir günün insana verdiği yaşama sevinci, mutluluk ve coşkudur.

C. 3. Sınıfım okulumuzun üst katındadır, geniştir.

C. 4. Güzellik, güzellikten etkilenme.

C. 5. Lirik şiir türünde yazılmıştır. İçten gelen duyguları coşkulu bir dille anlatan şiir türüne lirik şiir denir.

C. 6.
a) (D) Açık oturum ve panel özellikleri yönüyle birbirine benzer.
b) (Y) Panelde konuşmacı sayısı 7 ile 8 arasında değişir.
c) (Y) Panel sonunda dinleyiciler panel üyelerine soru soramaz.
d) (D) Panelde aynı konunun farklı yönleri üzerinde durulur.
e) (D) Panelde toplumu ilgilendiren konular üzerinde durulur.

C. 7.
a) Açıklık, yalınlık, duruluk
b) Gözlem

C. 8. Teması aşktır. Konusu ise sevgiliden ayrı kaldığı için duyduğu ıstıraptır.

C. 9. Betimleme

C. 10. Özet çıkarma